Luiwammesen en rijk worden: de lusten en lasten van passief inkomen op een rij

Heerlijk achteroverleunen en je bankrekening vanzelf zien groeien en bloeien. Het lijkt ideaal, maar een passief inkomen genereer je niet met een passieve levensstijl. Je moet eerst heel actief een geldboompje groeien, voordat je je pecunia kunt oogsten. Dus helemaal passief op je luie haidewiets rijk worden, dat is misschien wel een utopie. Toch is het een interessante manier om naar inkomen te kijken – en in hoeverre het echt de moeite waard is, leggen we voor aan Puck Landewé, oprichter van fire for women, een online platform met als doel vrouwen helpen financieel onafhankelijk te worden. Met Patrick Verwijmeren, professor Corporate Finance aan de Erasmus Universiteit, bespreken we de do’s en don’ts van één van de belangrijkste manieren om passief inkomen te genereren: beleggen.

’s Ochtends wakker worden met meer geld dan gisteren

“Passief inkomen, dat klinkt als een luilekkerland,” zegt Landewé, “maar ik weet zelf dat het een hele investering behoeft voordat een inkomstenbron passief is. Die investering kan tijd of geld zijn.” Denk bijvoorbeeld aan de tijd die het kost om een online yogacursus te ontwikkelen die zich later – zonder effort – blijft uitbetalen. “Maar áls je eenmaal zo’n inkomstenbron hebt gerealiseerd, is het ontzettend leuk. Een passief inkomen geeft mij het gevoel financieel onafhankelijk te zijn en financiële zekerheid te hebben”, vertelt ze. “Ik ga slapen en word wakker met weer een paar honderd euro meer op mijn rekening.” Maar dat klinkt makkelijker dan het vaak is in de praktijk, waarschuwt Verwijmeren: “Slapend rijk worden is misschien wat te simplistisch gedacht. Je neemt namelijk óók een risico.”

Van de mogelijke risico’s is Landewé zich ook zeker bewust. Zo weet je van tevoren niet of je daadwerkelijk geld gaat verdienen. Dat geldt voor alle manieren waarop je passief inkomen kunt genereren: met beleggingen, online verkopen, royalty’s en advertenties via je blog of website. Je investeer hier eerst tijd of geld in zonder te weten of het de investering uiteindelijk waard zal zijn. Denk er dus goed over na of je je dat risico kunt veroorloven. Sta je op het punt je pensioen of het studiegeld dat je voor je kids spaart te investeren? Bedenk dan dat je het kwijt kunt raken. Om dit risico goed te kunnen afwegen, is het belangrijk om te bepalen waar je het voor doet.

Voor Landewé is vrijheid het ultieme doel: “Dat betekent voor mij dat ik het financieel goed voor elkaar moet hebben. Zo kan ik iedere dag weer de keuzes maken waar ík blij van word. Ik kan op reis gaan wanneer en zo lang als ik wil, want ik heb een financiële back-up.” Maar die financiële zekerheid heeft ze natuurlijk niet binnen één dag bereikt. Lange tijd had Landewé namelijk, ondanks een goede baan waarmee ze veel geld verdiende, aan het eind van de maand geen stuiver over. “Ik heb er toen bewust voor gekozen om me te gaan richten op FIRE”, legt ze uit. FIRE staat voor financial independence, retire early. De essentie is het vergroten van het gat tussen je inkomsten en uitgaven. Dat verschil kun je vervolgens investeren. Dit vergt een omslag in je levensstijl en is daarom niet eenvoudig. De ondernemer startte ermee in 2017, toen ze nog voor een baas werkte, en twee jaar later kon zij haar eerste vastgoedinvestering doen. Het was het wachten waard: Landewé krijgt nu maandelijks huurinkomsten binnen én ze kan profiteren van de verwachte waardestijging.

Niet al je kokosnoten in één mandje

Op deze manier geeft een passief inkomen een gevoel van zekerheid en rust. “Veel mensen zijn afhankelijk van één inkomstenbron. Bijvoorbeeld uit werk. Als dat werk ophoudt, droogt ook jouw inkomstenbron op. Dat voelt fragiel. Daarom heeft passief inkomen zo’n populariteit gekregen de laatste tijd: vast en zeker mede door corona. Mensen realiseren zich dat hun werk kwetsbaar is en dat meerdere inkomstenbronnen voor meer zekerheid kunnen zorgen. En dan het liefst passief, want je hebt nou eenmaal maar 24 uur in één dag”, verklaart Landewé.

Verwijmeren beaamt dat het spreiden van inkomstenbronnen handig kan zijn. “Als we naar financieringstheorie kijken, dan is het spreiden van beleggingen een essentieel uitgangspunt. Spreiden is beter dan niet spreiden. Dit kan voor inkomstenbronnen ook gelden.” Hij noemt het schrijven van een boek als voorbeeld. Dit kost veel tijd. Tijd die je niet kunt spenderen aan het genereren van een actief inkomen. Omdat je niet weet of je boek uiteindelijk geld gaat opleveren, kun je beter niet 100 procent van je tijd hieraan besteden, maar daarnaast bijvoorbeeld (parttime) voor een salaris werken. “Als je de risico’s wilt verlagen, kun je beter niet al je eieren in één mandje leggen.” Of kokosnoten dus.

Welke middelen voor het middel voor het doel?

Dus, een passief inkomen is geen doel op zich, maar een middel. En voor dit middel, zijn weer verschillende manieren denkbaar. Landewé noemt een aantal voorbeelden: bloggen, een digitaal product maken waarin je je kennis deelt, een webshop opzetten, stockfoto’s aanbieden of beats verkopen. Allemaal manieren om arbeid en inkomsten van elkaar los te koppelen. Eerst investeer je tijd en in de toekomst pluk je de vruchten. “Ben je fotograaf? Verkoop je foto’s online. Ben je muzikant? Gooi dan je muziek in de online verkoop. Ben je goed in pilates? Verkoop je kennis online. Ik zie zelf heel veel in digitale inkomstenbronnen.”  

Wil je met een blog of website geld verdienen, dan kun je advertenties plaatsen of aan affiliate marketing doen. Je plaatst dan een linkje op je site waarmee je bezoekers doorverwijst naar andere websites. Voor iedere aankoop die jouw bezoekers daar doen, krijg jij een bedrag. “Kies je ervoor om linkjes te plaatsen van boeken op Bol.com, dan zul je daar weinig voor krijgen. Maar in de financiële wereld zijn de marges heel hoog. Ook rondom relaties en liefde. Denk aan EasyToys en onlinedatingwebsites.” Bedenk wel dat een website bouwen niet makkelijk is. Óf je investeert veel tijd en leert zelf hoe je er een bouwt, óf je investeert veel geld en laat een developer het voor je doen.

“Ik ben mijn eigen website in september 2019 gestart en begin er nu geld mee te verdienen. Het heeft dus anderhalf jaar geduurd voordat het me wat ging opleveren.” In die tijd moet je je website actueel en up-to-date houden. Landewé: “Kies dus een onderwerp dat je leuk vindt, want je moet veel content maken voordat je website aantrekkelijk is. Zelf ben ik fire for women begonnen zonder te denken aan geld. Ik ben gewoon begonnen omdat ik het zo’n onwijs leuk onderwerp vond. Anders had ik het niet volgehouden om er zoveel over te schrijven.” Ook voor fotografen en muziekmakers geldt, dat je niet vanaf dag één geld kunt gaan harken. Als je pech hebt, hoef je je hark zelfs nooit uit de kast te trekken: de markten voor stockfoto’s en beats zijn enorm en dus is de concurrentie groot. Je moet daarom onderscheidend zijn en opvallen. Dat kost tijd.

Nu denk je misschien, leuk en aardig, maar daar heb ik écht geen tijd voor. Is dat ook echt zo? Landewé: “Je hebt wel tijd, maar misschien geen prioriteit. Dat is heel wat anders. Als je 40 uur per week werkt, 8 uur per nacht slaapt, 5 uur per week pendelt, en 7 uur per week aan eten besteedt, heb je nog 60 uur over. Dus tenzij je twee fulltimebanen hebt en een gezin te onderhouden, heb je tijd genoeg.”

Maar als je écht achterover wil leunen, kun je in plaats van tijd misschien beter geld investeren. Dat doe je door te beleggen. Beleggen in aandelen is het meest laagdrempelig. “Je kunt al beginnen als je 100 euro hebt. Als je er écht rijk van wil worden, moet je er veel geld insteken, maar ook als je iedere maand iets apart zet, is het de moeite waard”, zegt Verwijmeren. Volgens Landewé kun je daar beter gisteren mee beginnen dan vandaag. “Sommige mensen denken dat ze moeten wachten met beleggen totdat ze rijk zijn. Maar dat is hetzelfde als wachten met daten tot je getrouwd bent.” Verwijmeren waarschuwt wel: “Het is een inkomstenbron voor de lange termijn. Je kunt er in het begin niet jaarlijks van leven. Je stopt er nu geld in en in de toekomst pluk je de vruchten.”

Beginnen met beleggen

Als je beleggen leuk vindt en je wilt er naast geld ook tijd in steken, kun je actief in aandelen gaan handelen. Eerst open je (online) een beleggingsrekening bij een beleggingsbank. Wil je vooraf de kneepjes van het vak leren zonder al te veel risico te lopen, dan kun je beginnen met een schaduwportefeuille. “Je koopt de aandelen niet echt, maar je kunt wel zien wat het had betekend als je ze wel zou hebben gekocht. Zo kun je oefenen en dat is erg leuk”, raadt Verwijmeren aan. Vervolgens kun je aandelen gaan kopen van bedrijven waarvan je denkt dat ze het goed zullen gaan doen. Al komt dat voor de leek vrij dicht in de buurt van een potje roulette.

Daarom raadt Verwijmeren aan om trackers, ook wel ETF’s, te kopen. Dit is een vorm van passief beleggen. Het enige wat je na de aankoop hoeft te doen, is wachten. “Als je een tracker koopt, koop je als het ware de hele AEX of een andere index, maar dan verpakt in één aandeel. Je aandeel volgt deze index. Dit is een efficiënte manier om te starten op de aandelenmarkt. En je beleggingen zijn sowieso gespreid, omdat ze de hele index volgen. Dat is belangrijk om je risico laag te houden”, legt hij uit. “Je kunt overigens ook trackers van alleen socially responsible bedrijven kopen, als je dat wil.”

Zie je jouw investeringen liever niet in getalletjes op een scherm, maar voor je neus? Dan kun je ook spreiden in de soorten beleggingen die je doet. Bijvoorbeeld door naast je beleggingen op de beurs ook te investeren in kunst, goud of vastgoed. “Er bestaat een ideale combinatie van beleggingen, die we kunnen uitrekenen. Als je naar het verleden kijkt, weet je op welke manier de prijzen van obligaties, aandelen en kunst schommelen en hoe deze met elkaar samenhangen. Als de aandelenprijzen zakken, kunnen obligaties juist hun waarde behouden. Goud gaat vaak juist de andere kant op: als aandelen instorten, stijgt de goudprijs. Zo weet je dat je een combinatie van beleggingen nodig hebt om je risico te verlagen.”

Kunst om naar te kijken

En kunst? Ook daar geldt: spreiden. Investeer niet al je geld in één schilder, stroming of tijdperk. “Maar goed, schilderijen zijn veel duurder dan aandelen. Dus je hebt meer geld nodig om te beginnen.” En de prijs van schilderijen is een stuk minder transparant dan die van aandelen. “Schilderijen worden vaak verkocht via veilingen. Bied je te veel tijdens de aankoop, dan ga je verlies maken.” Daarom kun je misschien maar beter kunst kopen waar je graag naar kijkt, in plaats van in de hoop op een dag wakker te worden op een onbewoond eiland met een dikke bankrekening.