Een schop onder de kont voor vrouwen met politiek talent

De bevlogen directeur van de basisschool van je kinderen. Die ene collega bij de woningcorporatie die zo soepel de leiding neemt. Misschien wel je zus die nooit te beroerd is om haar mening te geven, en die ook nog strak kan onderbouwen. En wie weet zou je best zelf politicus willen zijn, maar heb je geen flauw idee hoe je dat wordt. Ben of ken jij zo iemand die best een politiek talent zou kunnen zijn, dan kun je vanaf nu terecht bij > Vrouwen in de politiek.

In 2018 publiceerde Julia Wouters het boek De zijkant van de macht: waarom de politiek te belangrijk is om aan mannen over te laten. “En toen ik daarmee bezig was”, vertelt ze, “kwam ik hele goede voorbeelden tegen uit andere landen om meer vrouwen de politiek in te krijgen. En dat is ook hier nodig, want vanzelf gaat het niet.”

Dat valt op verschillende manieren te verklaren, zegt Wouters. “Vrouwen herkennen zichzelf vaak niet in de huidige politiek. Niet alleen omdat ze er gewoon minder zichtbaar zijn, maar ook de stijl spreekt soms niet aan. De cultuur is erg hanig, ook voor veel mannen te hanig trouwens. En vrouwen twijfelen sneller of ze er zelf wel thuishoren. Mannen denken: ik probeer het gewoon, kijken of het iets is. Daar zijn vrouwen huiveriger in.”

Daar ligt de gedachte aan ten grondslag dat het nou eenmaal zo gaat als het gaat. Maar dat klopt niet: je kunt ook de politiek ingaan met het idee dat je kunt bijdragen aan een beter systeem, een gezondere cultuur. Wouters: “Je kunt natuurlijk denken: als het zo moet, hoeft het voor mij niet. Maar een constructievere gedachte is: ik ga het naar mijn hand zetten.” En als je dat niet direct zelf aandurft, kan een ander je nu een schop onder de kont of een zacht duwtje in de goede richting geven. “Veel vrouwen zouden niet zomaar reageren op een politieke vacature. Maar in andere landen, bijvoorbeeld in Amerika, wordt nu gewerkt met nominaties. Dat er iemand is die zegt: je moet eigenlijk haar hebben, zij is geschikt, ook al ziet ze het zelf nog niet. Zo ging het bij Alexandria Ocasio-Cortez ook.”

Dat is dus de eerste stap van > Vrouwen in de politiek: het opbouwen van een database met vrouwen die misschien wel geschikt zouden zijn om beroepspoliticus te worden, omdat ze dat zelf vinden, of omdat ze door iemand worden aangedragen. Wouters: “Een beetje als Topvrouwen.nl, de database van de Sociaal Economische Raad. Maar dan dus een pool waar politieke partijen in kunnen zoeken als ze nieuwe aanwas zoeken.”

En dat geldt dan voor alle politieke partijen, want het gaat er niet om welke ideologie de talenten aanhangen. Veel vrouwelijke politici zijn daar aan de start van hun carrière ook nog helemaal niet zeker van. “Zo had ik econoom Senna Maatoug aan de telefoon, die twijfelde of ze de Tweede Kamer in wilde en voor welke partij dat dan moest zijn. Ik heb haar geadviseerd om daar gewoon eerlijk over te zijn: je hoeft het helemaal niet zeker te weten. Nu zit ze inderdaad in de kamer voor GroenLinks. En haar partijgenoot Laura Bromet was tegen hetzelfde probleem aan gelopen. ‘Ik dacht dat ik het overal mee eens moest zijn en iedereen leuk moest vinden als ik me bij een partij aansloot’, vertelde ze me. Maar je hoeft je echt niet helemaal te conformeren.”

Daar openbaart zich nog een verschil tussen mannen en vrouwen, denkt Wouters. “Mannen gaan - even gegeneraliseerd - vaker uit persoonlijke overwegingen de politiek in, omdat het goed is voor hun carrière of hun netwerk. Dan maakt de overtuiging minder verschil. Maar voor vrouwen weegt dat zwaarder, want zij doen het meer uit maatschappelijke betrokkenheid.”

De vrouwen die straks in de database staan, kunnen eerst rustig onderzoeken of het hele idee bij hen past. “We bellen hen op om te kijken wat de mogelijkheden zijn. Je hoeft als politicus natuurlijk niet direct de Kamer in. We bespreken waar hun specifieke kennis en kunde zit en hoe ze de politiek daarmee zouden kunnen verrijken.”

En de voorbereiding gaat verder, want > Vrouwen in de politiek wil ook workshops en cursussen aanbieden, zoals leren debatteren, of omgaan met alledaags seksisme. “Voor die cultuurverandering is meer nodig dan alleen maar vrouwelijke politici motiveren. Ik zeg altijd: you can’t just add women and stir. En dus hopen we op termijn ook echt een opleiding aan te kunnen bieden. Dat is in andere landen ook al veel gebruikelijker, daar kun je aan de universiteit bijvoorbeeld een politiek practicum volgen.”

De kosten voor het initiatief worden betaald uit een zogenaamd PAC, een Politiek Actiecomité. Het eerste streven is om een ton binnen te halen. “Daarvan hebben we 40.000 euro al bij elkaar met een subsidie van het ministerie van Binnenlandse Zaken en een donatie van ABN Amro, de rest willen we via crowdfunding ophalen bij mensen die meer diversiteit in de politiek ook een warm hart toedragen.”

En dan is het natuurlijk van belang dat mensen ook echt geschikte vrouwen gaan nomineren. “Vrouwen in de politiek kunnen elkaar verheffen, elkaars stem versterken als het om vrouwenzaken gaat. Dat gebeurde bijvoorbeeld in de jaren ’80, toen had je het Vrouwenberaad. Die kwamen uit het hele politieke spectrum bij elkaar om samen te werken op issues die ze gezamenlijk belangrijk vonden. Dat zou er van mij nu weer mogen komen.”

Aan talent ontbreekt het volgens Wouters in ieder geval niet: “Die vrouwen moeten alleen nog even wakker gekust worden, en dat willen wij doen.”

Wil je ook bijdragen of ken je iemand die je zou willen nomineren? Je kunt terecht op Vrouwenindepolitiek.nl.