Deze Groningse universitair docent kaartte discriminatie aan en werd toen ontslagen

De ontslagen docent is zelf expert sociale veiligheid. Volgens de universiteit en de rechter was door haar openbare kritiek de werkverhouding verstoord. Ze kan dus vertrekken.

Op sociale media laten onder meer collega's en studenten van Täuber via de hashtag #AmINext weten dat ze het niet eens zijn met het ontslag en ook op de universiteit werd tegen haar ontslag gedemonstreerd. Een petitie waarin het universiteitsbestuur wordt gevraagd om haar weer aan te nemen, werd in vijf dagen tijd ruim drieduizend keer getekend.

Het geschil tussen de universiteit en haar faculteit, Economie en Bedrijfskunde, ontstond in 2018. Täuber kreeg toen geen promotie terwijl ze naar eigen zeggen wel aan de criteria voldeed.

Kritisch essay

Ze schreef vervolgens een essay voor het academische vakblad Journal of Managementstudies. Daarin leverde ze kritiek op het Rosalind Franklin Fellow-programma van de universiteit. Hierbij mogen alleen vrouwen solliciteren op bepaalde wetenschappelijke functies. Via dit programma kwam ook Täuber aan haar baan.

Binnen het programma krijgen vrouwen echter regelmatig te maken met discriminatie en een ongelijke behandeling, aldus de docente die zich op haar eigen ervaringen en die van collega's baseerde.

"Ik kreeg vaak te horen van mannelijke collega's dat ik die baan alleen had vanwege dat programma. Een promotie werd geweigerd. Indirect belemmert zo'n programma dus juist de carrière van vrouwen of vernietigt die zelfs."

Onder druk gezet

Täuber werd na de publicatie van haar artikel in het gezaghebbende magazine onder druk gezet om het artikel in te trekken. Ze peinsde daar niet over, zegt ze. "Allereerst worden geen namen genoemd. Bovendien voldeed het aan de academische norm en is het ook door drie editors gepeerreviewd." Dat betekent dat andere wetenschappers gekeken hebben of haar onderzoek aan de kwaliteitseisen voldoet.

Uiteindelijk liet de RUG het er niet bij zitten. Volgens het faculteitsbestuur van Economie en Bedrijfskunde was er sprake van een 'onherstelbaar gebleken vertrouwensbreuk' en zou Täuber herplaatst moeten worden. Dat bleek niet te kunnen en dus moest ze het veld ruimen.

Ze noemt het wrang, dat juist zij, die gespecialiseerd is in sociale veiligheid en veranderingsmanagement, kan vertrekken na haar kritiek.

Hiërarchische structuur

"Je ziet dit heel vaak. Niet alleen bij de RUG, maar ook bij andere bedrijven. Degene die zich uitspreekt, moet op zoek naar een andere baan. Zo hoort het niet te zijn. Bedrijven zeggen vaak tegen hun personeel 'spreek je uit'. Maar de meldstructuren zijn daar helemaal niet op ingericht."

De hiërarchische structuur bij veel instellingen en bedrijven maakt melden onveilig, zo meent Tauber.

Het probleem is dat je voor het gevoel van het bedrijf niet over een persoon klaagt, maar over de organisatie en zo aan de reputatie van het bedrijf knaagt, aldus de expert. "Bovendien staat de lieve vrede bijna altijd bovenaan."

26 klachten over werksfeer Groningen

In 2021 bracht de Young Academy Groningen (YAG) een rapport uit over intimidatie op de RUG. Leden van de Werkgroep Diversiteit en Inclusie van de YAG interviewden 26 (ex)medewerkers van de universiteit die in twee jaar tijd te maken hebben gehad met intimidatie, discriminatie, machtsmisbruik en pesten. 22 slachtoffers waren vrouw en afhankelijk van de daders, meestal een man. In 17 gevallen ging het om discriminatie op basis van gender.

Dit onderzoek sluit aan bij een ander onderzoek uit 2019 van het Nederlandse Netwerk van Vrouwelijke Hoogleraren (LNVH) onder 53 vrouwen, waaruit bleek dat intimidatie, pesten en machtsmisbruik gebruikelijk is op Nederlandse universiteiten.

Klachtenprocedures werken niet

"Aan de bel trekken over de behandeling hielp niet. Klagers worden niet serieus genomen en het faculteitsbestuur grijpt ook niet in. Procedures werken niet. Vaak wordt een klacht als individueel probleem gezien en niet als een patroon of structureel probleem," aldus Täuber die ook lid is van de Adviescommissie Divers en Inclusief Hoger Onderwijs en Onderzoek (DIHOO) dat het ministerie van Onderwijs adviseert.

Organisaties, ook buiten het hoger onderwijs, moeten compleet opnieuw ingericht worden om nieuwe #metoo-kwesties te voorkomen, adviseert ze.

Witte mannenwereld

"Je kunt niet verlangen dat in een witte mannenwereld, andere mensen goed gedijen. Vergelijk het met de manier hoe auto's zijn ingericht. Autogordels zijn jarenlang alleen op mannelijke dummies getest. Vrouwen hebben veel meer kans op letsel. Maar daar kwamen we pas jaren later achter. En nog steeds zijn de gordels niet aangepast," verduidelijkt de docente haar standpunt.

Beleid versus werkelijkheid

Bedrijven en ook universiteiten laten op hun sites en in vacatures vaak zien dat ze voorstander zijn van gelijkheid. Dat terwijl er nog steeds een loonkloof is tussen man en vrouw en vrouwen anders behandeld worden. "Dat is institutional peacocking. Ook zie je soms dat organisaties trots melden dat er minder meldingen zijn. Maar dat wil niets zeggen, het kan ook zo zijn dat medewerkers zich niet veilig genoeg voelen om melding te doen bij problemen," aldus Täuber die overweegt in hoger beroep te gaan tegen haar ontslag.

"De steun uit Nederland en internationaal is echt overweldigend. Het laat zien dat mijn collega-wetenschappers heel goed doorhebben wat dit oordeel betekent. Ik merk ook dat collega’s en studenten klaar zijn met alle mooie praatjes over sociale veiligheid. Onderzoek toont keer op keer aan, dat universiteiten structureel onveilig zijn. Dat komt door de sterke hiërarchie, de afhankelijkheid van vaak maar een persoon die je carrière kan maken of breken en de vele tijdelijke contracten."

De universiteit Groningen wil niet reageren op het ontslag van de docente, zegt een woordvoerder tegen RTL Nieuws. "We reageren nooit op individuele kwesties."