Dodental Libië kan verdubbelen tot boven de 10.000, noodhulp blijft uit
Vooral het noordoosten van Libië, het gebied rond de kuststad Derna, moest het zondag ontgelden. Door de storm Daniel braken twee dammen door, waardoor enorme overstromingen ontstonden. Hele oevers zijn hierdoor weggeslagen en veel huizen en andere gebouwen zijn in één klap verwoest. Zeker 30.000 mensen zijn hun huis kwijt.
Volledig verwoest
"Derna is in tweeën gedeeld en geen van beide kanten kan met elkaar communiceren", zegt een lokale journalist tegen nieuwzender Al Jazeera. "Het centrale gebied is volledig verwoest, er is niets."
Het dodental door de natuurramp in Libië loopt alsmaar verder op. De loco-burgemeester van Derna, Ahmed Madroud, zei gisteren tegen nieuwszender Al Jazeera dat 'minstens 20 procent van de stad is verwoest'. Het aantal vermisten steeg in de loop van de dag naar 10.000, meldde hulporganisatie Internationale Federatie van Rode Kruis- en Rode Halve Maanverenigingen (IFRC).
Dit is hoe de gigantische ramp in Libië ontstond:
. Een zware storm die gepaard ging met hevige regen zorgde voor de doorbraak van twee dammen. In deze video leggen we uit hoe dat tot een gigantische verwoesting heeft geleid.
Maar de verdeelde autoriteiten blijken niet in staat om snel te reageren op rampspoed, laat staan van deze omvang. Er is al jaren geen sterke centrale overheid in Libië, waardoor publieke voorzieningen zijn verwaarloosd. Hulp komt daardoor erg traag op gang: het land heeft bijvoorbeeld geen getrainde reddingsteams klaar staan.
Chaotische machtsstrijd
In Libië is al ruim tien jaar een chaotische machtsstrijd gaande. Tot eind 2011 was de excentrieke dictator Muammar Khadaffi aan de macht in het olierijke land. Zijn dictatuur werd na 42 jaar omver geworpen tijdens een opstand. Khadaffi werd verdreven en vervolgens gedood tijdens een vuurgevecht tussen rebellen en zijn aanhangers.
De hoop op betere tijden voor Libië bleek ijdel. Er ontstond een reeks oorlogen en politieke crises. Sindsdien wordt Libië geplaagd door geweld, corruptie en mensenhandel. Naast gewapende groeperingen is er sprake van terroristisch geweld, en er liggen onder meer rond de steden Tripoli en Benghazi veel landmijnen, die geregeld burgerslachtoffers maken.
Er zijn vandaag de dag twee regeringen ontstaan die elkaar naar het leven staan. Een in het westen gesteund door de VN, de meeste EU-landen en Turkije). En een in het oosten, waar generaal Khalifa Haftar grote delen van het land heeft veroverd (met steun van Egypte, Rusland en aanvankelijk ook Frankrijk). Ook leden van de veelbesproken Wagner Group vochten in het recente verleden mee met Haftar.
'In de afgelopen ruim tien jaar is het land nooit echt stabiel geraakt", zegt Claudia Gazzini, Libië-expert bij de gezaghebbende denktank International Crisis Group, tegen RTL Nieuws. "Er is nu ter plaatse geen actieve oorlog tussen de rivaliserende partijen, maar er is veel politiek gedrang en rivaliteit."
Dit heeft ertoe geleid dat onder meer de infrastructuur zwaar is verwaarloosd. Gazzini: "Het gebrek aan investeringen in wegen en bruggen van de laatste jaren maakt reddingspogingen nog moeilijker. Ik weet echt niet hoe vrachtwagenladingen met humanitaire hulp de getroffen gebieden zullen bereiken."
LEES OOK
Volgens Gazzini waren de dammen die zijn doorbroken oud en zeer waarschijnlijk slecht onderhouden. "Derna zelf was zo'n vier jaar, tussen 2015 tot bijna 2019, een slagveld waar aanhangers en tegenstanders van Haftar, onder wie islamisten en jihadisten, oorlog voerden. Het kwam pas net uit deze problemen. Het is dus zwaar getroffen."
Ze hoopt dat de crisis politici in Libië wakker schudt. "Ze zullen hun meningsverschillen opzij moeten zetten om te redden wat nog te redden is. Een stabiel Libië zie ik op korte termijn niet gebeuren, maar ik hoop dat ze beseffen dat er een grotere kracht schuilt in eenheid dan in verdeeldheid."
'Derna is slecht bereikbaar'
"De stad is zeer slecht bereikbaar", zegt RTL Nieuws-verslaggever Pepijn Nagtzaam. "Er is geen vliegveld en wegen die naar de stad lopen zijn weggespoeld of zwaar beschadigd. Beelden op sociale media laten zien dat de enige toegangsweg die nog begaanbaar is, vol is gelopen met verkeer. Enerzijds mensen die de stad ontvluchten, maar ook vrachtwagens vol met lichamen, en trucks met hulpgoederen die de stad proberen te bereiken."
Het is nog onzeker of de machthebbers in het getroffen gebied buitenlandse hulpteams toegang zullen geven tot het rampgebied, zegt Nagtzaam. "Daarnaast kan het ook nog gevaarlijk zijn in het land. Zeker is dat Bulgarije, Qatar en Griekenland hulp hebben beloofd, en dat Turkije en Egypte al vliegtuigen vol met hulpverleners en goederen hebben gestuurd. De vraag is of het ze lukt om op de juiste plek te komen."
Ondertussen is het gissen naar de laatste stand van zaken in het rampgebied. "Het is heel ingewikkeld om goede informatie en een helder beeld te krijgen uit het gebied. De elektriciteit, het internet en het mobiele netwerk hebben er uren uit gelegen. En er zijn maar weinig journalisten in het land. Zeker voor buitenlandse media is het erg ingewikkeld - of onmogelijk - om van de overheid toestemming te krijgen om het land binnen te gaan en af te reizen naar het gebied."
Volgens het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken zijn er zover bekend geen Nederlanders in het getroffen gebied. Voor heel Libië geldt al lange tijd een nadrukkelijk negatief reisadvies door de slechte veiligheidssituatie. In 2014 werd de Nederlandse ambassade in de hoofdstad Tripoli gesloten. Er is nu nog wel een Nederlandse diplomaat werkzaam in Tripoli, maar die heeft geen signalen gekregen dat er Nederlanders betrokken zijn bij de ramp.
