Close

Vrouwen die je wil kennen: Marsha P. Johnson

12 maart 2020 05:03 / Women's History Month
M Maart is Women's History Month in de VS, en ook hier bij ons op de site. Iedere dag van deze maand zetten we een pareltje of kanon van een vrouw in de spotlight. Zodat we niet vergeten wat al deze vrouwen hebben bereikt en hoe fijn het is dat ze de weg voor ons hebben vrijgemaakt.

Marsha P. Johnson (1945-1992) was een van de eerste publieke transvrouwen in de VS. De Afro-Amerikaanse drag queen werd geboren in een kleine stad vlakbij New York, en was al op jonge leeftijd bezig met haar gender. De grote stad trok, daar was plek voor andersdenkenden. Ze ging er vaak heen en kleedde zich om in de trein naar de Big Apple, om vervolgens uit te stappen als Marsha. De vrouw die ze wilde zijn.

Na de middelbare school vertrok ze voorgoed naar de stad. Al snel werd ze een prominent figuur in de drag scene. Naast haar performances in zelfgemaakte kostuums stond ze ook bekend om haar grote hart. Ze hielp daklozen en queer jongeren die bij hun ouders niet meer welkom waren, en nam voor hen een soort moederrol aan. Ze was vaak te vinden in de Stonewall Inn, een LGBT+-cafe in Greenwich Village.

Stonewall riots

“She was the Rosa Parks of the LGBTQ-movement”, zei mede-transgenderactivist Mariah Lopez, en daar heeft ze absoluut gelijk in. Ze was een boegbeeld in de gemeenschap, en het verhaal gaat dat ze één van de eerste was die zich op 28 juni 1969 verzette tegen de politie, toen die de Stonewall Inn binnenvielen. Ze gooide een shotglaasje door de zaak óf het was een baksteen naar een politieauto – niet alle getuigen vertellen hetzelfde. Wat in ieder geval als een paal boven water staat, is dat Johnson een revolutie begon en een ontzettend belangrijke rol speelde in de strijd voor de rechten van de LGBTQ-gemeenschap.

Pay it no mind

De ‘P’ in Marsha P. Johnson stond voor ‘Pay it no mind’, aldus Johnson zelf. Als mensen te nieuwsgierig waren en hun neus in haar zaken staken, was dat wat ze zei: ‘Let er niet op’.

Andy Warhol’s Ladies and Gentlemen (Marsha P. Johnson), 1975
Andy Warhol’s Ladies and Gentlemen (Marsha P. Johnson), 1975

Onuitwisbare indruk

Johnson heeft velen geïnspireerd. De voormalige bandnaam van Ahoni, Anthony and the Johnsons, verwijst naar haar. Ook Andy Warhol bewonderde haar: Johnson was een van de Hot Peaches, het dragqueen-collectief van Warhol dat optrad in theaters. Hij schilderde haar ook.

Cold case

Johnson verdween op 6 juli 1992 na een Pride-optocht. Haar lichaam werd later gevonden in de Hudson rivier. De politie onderzocht de zaak niet en noemde het zelfmoord, maar dat geloofde niet iedereen. Er was - en is veel geweld tegen transvrouwen. Twintig jaar later, in 2012, werd er alsnog een zaak van gemaakt, maar haar doodsoorzaak is nog steeds niet vastgesteld.

Regisseur David France maakte een documentaire over het leven en de dood van Marsha P. Johnson, die te zien is op Netflix.

Eelke Bo van de Weerd