Het zalig falen, met Miljuschka Witzenhausen

Als je Miljuschka Witzenhausen volgt op Instagram is de kans reëel dat je regelmatig watertandend door haar feed scrolt. Van Mexicaanse kip, spaghetti bolognese en wontons tot soep: je kan het nog nét niet door je beeldscherm heen proeven. En dan is er nog cheesecake, cheesecake en cheesekake… Need I say more?

Maar je kunt de chef natuurlijk ook kennen als tv-presentator en van haar deelname aan Wie is de Mol, waar ze het tot de finale schopte, maar er helaas niet met de winst vandoor ging. Dat laatste ligt niet aan haar inzet, die is altijd maximaal.

Voelde het verliezen van Wie is de Mol als falen?

"Ik moet op zo'n moment wel even slikken. Zeker omdat ik de mogelijkheid zag om te winnen. Maar aan de andere kant moet je ieder moment dat je verliest proberen aan te grijpen om er een les uit te halen. Jezelf afvragen: waarom is dit gebeurd en hoe zorg ik ervoor dat het de volgende keer beter gaat?"

"Wie is de Mol heeft me in dat opzicht ook wel wat inzichten gegeven. Ik weet dat ik heel graag wil winnen, maar niet ten koste van alles. Daar ben ik te loyaal voor. Als ik nu terugkijk heb ik toch een beetje gewonnen, door het spel helemaal op mijn eigen manier te spelen en dichtbij mezelf te blijven. Ik ben blij dat dát gelukt is, ook al betekent het dat ik niet de allerbeste was."

Ben je kritisch naar jezelf?

"Over het algemeen zie ik dingen niet zo snel als falen. Ik heb natuurlijk best veel meegemaakt en weet het vrijwel altijd wel om te zetten in actie. Ik denk dat mijn scheiding de grootste les is geweest in m'n leven. Ineens moest ik opnieuw beginnen, met twee kleine kinderen."

"Sowieso voelt scheiden voor iedere ouder als falen. Die bedjes die dan af en toe leeg zijn... dat is verschrikkelijk. Maar tegelijkertijd geloof ik dat je als beide ouders verplicht bent om aanwezig te zijn in het leven van je kids. Je bent allebei onderdeel van die DNA-streng. Om dat in de praktijk te laten slagen, vereist een niet-egoïstische houding."

Hoe was die eerste periode voor jou?

"Ik had het gevoel dat ik op drijfzand liep. Mijn kids en ik zijn eerst op een zolderkamer bij mijn moeder gaan wonen en ik moest natuurlijk geld gaan verdienen. Nou heb ik altijd wel de kracht om terug te bouncen en op mijn pootjes terecht te komen. Maar ik heb me heel verloren en onzeker gevoeld."

Wist je meteen hoe je jullie leven weer op de rit wilde krijgen?

"Tijdens mijn eerste zwangerschap ben ik gestopt met acteren en de eerste vier jaar als moeder was ik fulltime thuis. Dat zag ik als mijn werk. Eigenlijk was ik van plan om nooit meer te werken en me volledig te focussen op de kinderen. Het was misschien wel de allermooiste periode uit mijn leven. Ook omdat ik door alle hormonen werd gedwongen om me volledig over te geven aan de verlangzaming van het leven.

Maar toen ik er eenmaal alleen voor stond, wist ik dat er geld binnen moest komen. Ik wilde financieel niet afhankelijk zijn van iemand anders en besloot te gaan ondernemen. Ik was altijd al gek op koken en deelde weleens een video of recept via social media. Ik kreeg daar zoveel leuke reacties op dat ik ineens dacht: holy shit, misschien behoort dat leven als Nigella of Jamie wél tot de mogelijkheden."

"Vanaf dat moment heb ik alles gedaan om dat doel te bereiken. Ik ben heel doelgericht en wilde er eerst voor zorgen dat ik een beetje een naam kreeg. Dus ik ben over eten gaan schrijven voor Culy.nl en Vogue.nl. Daar zaten ze niet meteen te springen om mijn idee, maar ik heb ze laten inzien dat ze moesten, haha."

En zo ging je business lopen?

"Nou dat ging niet over één nacht ijs. Ik stond met mijn rug tegen de muur en woonde op een zolderkamer. Ik moest gewoon mijn verlies nemen en weer doorgaan. In die tijd heb ik iedere klus met beide handen aangegrepen om geld te verdienen. Foodstyling? Gewoon doen. Een cateringklus? Nog nooit gedaan, maar let's go. Soms had ik van tevoren dagenlang diarree van de zenuwen en de stress, maar uiteindelijk kun je er alleen maar iets van leren. Gewoon doen, dat is de enige manier.

Ik had ook wel een paar goede deals nodig om de huur te kunnen betalen. Dus dan ging ik met mijn ideeën onder m'n arm naar allerlei grote partijen toe om ze daar te pitchen. Ik denk dat ik negen van de tien keer 'nee' te horen kreeg."

Hoe hou je dat vol?

"Ik geef sowieso niet snel op en kan heel goed visualiseren; ik wist precies wat ik wilde bereiken. Dan stippel ik van A tot Z uit wat daarvoor nodig is, bij wie ik moet zijn en welke stappen genomen moeten worden. Maar je hebt er ook een sisterhood voor nodig. Ik heb veel geluk gehad met mensen zoals Monique van Loon bij Culy.nl en Kirsten Gelissen van 24Kitchen. Zij hebben mij destijds omarmd en een kans gegeven.

Ik geloof daarom ook heilig in paying it forward. Je hebt mensen nodig die in je geloven en je een kans geven, en op jouw beurt geef je anderen weer een kans of een duwtje in de rug. Ik blijf die mensen ook altijd dankbaar, dat vind ik ook superbelangrijk. Ik zie vaak genoeg dat mensen succes krijgen en vervolgens denken: bedankt en doei. Het werkt ontnuchterend om dankbaar te blijven."

Kun je zeggen dat hetgeen je wilde bereiken nu is gelukt?

"Ik ben zielsgelukkig dat ik de liefde voor koken – die er altijd al was – heb kunnen omzetten naar een baan. Maar ook al heb ik succes, blijf ik toch op mijn hoede. Ik kom uit een nest waar veel armoede was en veel onveiligheid, al heb ik me tegelijkertijd altijd heel veilig gevoeld bij mijn moeder. En nog steeds. Maar door hoe ik ben opgegroeid, heb ik wel andere mechanismes dan de meeste mensen. Ik ben nog steeds bang voor armoede en dan sta je toch anders in het leven. Dat zie ik ook aan mijn vriend die 'normaal' is opgegroeid. Hij heeft een verwachtingspatroon bij mensen, ik durf helemaal geen verwachtingen te hebben."

"Maar ik zie het ook terug in mijn werkmentaliteit. Ook al gaat het nu goed, wil ik toch voor de zekerheid een extra bedrijf beginnen, want: je weet maar nooit. Die mentaliteit houdt me gaande en maakt me denk ik ook een goede ondernemer. Maar het zorgt ook voor de nodige stress en onrust. Dat maakt het soms moeilijk om in het nu te leven."

Waar merk je dat aan?

"Nou, de combinatie tussen ondernemen en moederschap is best een lastige, zeker toen ik nog volledig in die overlevingsmodus zat. Dan ga ik keihard rammen en vlieg ik mezelf voorbij. Daarin merk ik ook weer hoe lastig het is om volledig in het moment te zijn. Ik zie het als een van mijn grootste minpunten dat ik geen moeder ben die altijd speelt met haar kinderen. Het zit er bij mij niet in. Omdat ik het nooit heb geleerd en omdat het geen praktisch doel dient. Ik doe het wel, maar ik moet me ertoe zetten. Altijd door willen werken gaat daarentegen geheel automatisch."

"Daarom is het goed dat ik een relatie heb, want mijn vriend remt me waar nodig af. 'Op zondag gaan we niet werken, dan zijn we samen', zegt hij dan. Terwijl ik denk: hoezo, werk gaat toch altijd door? Maar ik leer er wel veel van. Mijn kinderen beschermen me ook in dat opzicht."

Hoe doen ze dat?

"Kinderen zijn het grootste geschenk en tegelijkertijd het meest verschrikkelijke. Je gaat nooit meer de deur uit zonder eerst 36 managementtaken te hebben afgevinkt. Maar kinderen zijn ook een soort natuurlijke beschermer, zeker voor iemand zoals ik.

Ik heb zo'n groot verantwoordelijkheidsgevoel en een onbeheersbare drang om me te bewijzen. Ik weet nog wel dat toen ik bij TMF ging werken, ik altijd wel mijn hand opstak als er iets moest gebeuren. Waar anderen soms vriendelijk bedankten, dacht ik altijd: dit is onze baas, dus we moeten gewoon loyaal zijn. Als gevolg ga je vaak over je eigen grenzen heen."

"Ik werkte zo hard in die tijd en ging gewoon door tot ik omviel. Maar dat kan niet meer als je kinderen hebt. Nog steeds heb ik af en toe die neiging, maar ik hou constant in mijn achterhoofd dat ik er altijd voor mijn kinderen moet kunnen zijn. Ik kan niet altijd maar doorgaan, want er moet iets van me overblijven voor hen. Als ik geen kids had gehad, was ik sneller verloren geweest. Zij zijn mijn redding geweest.

En het is volgens mij goed om voor jezelf een prioriteitenlijst te maken. Ik vind het knap dat sommige mensen twintig vriendinnen hebben en ieder weekend volplannen met sociale activiteiten. Geloof me, ik doe het ze niet na. Voor mij staan de kids, mijn vriend en m'n moeder op nummer één. Daarna volgt de passie voor mijn werk en het doel om een stabiele toekomst voor mijn gezin te bouwen."

Maakt succes gelukkig?

"Het helpt, maar is zeker niet alles. Mensen zeggen wel eens tegen mij dat ik zoveel geluk heb gehad. Maar in mijn ogen bestaat er niet zoiets als 'geluk hebben'. Ik heb kansen gekregen die misschien niet iedereen krijgt. En ik had het niet kunnen redden zonder alle vrouwen om me heen, zij vormen zo'n belangrijk vangnet. Vrouwen die hebben gezegd dat ik het wél kon, dat ik goed genoeg was en die me hebben geholpen met de kinderen: dat is goud waard."

"Ik heb al vroeg geleerd dat het leven niet zwart-wit is, maar heel veel tinten grijs. Je kan nog zoveel geld hebben, maar dat maakt je nog niet rijk. Succes is daarom maar relatief – en falen net zo goed. Het is gewoon een kwestie van je hoofd stoten en weer doorgaan.

Ik ben een vechter en dat heeft me ver gebracht. Maar het wil niet zeggen dat ik nooit meer ga verliezen, daar ben ik me terdege van bewust. Gelukkig kan ik tegen een stootje en ik ga net zo makkelijk wc's schrobben als het moet.

Zo makkelijk als succes en geld soms lijken aan te waaien, het vliegt er nog veel makkelijker uit en dan is het voorbij met de pret. Gelukkig interesseren Chaneltassen me helemaal niets. Lekkere kaas daarentegen..."

Miljuschka Witzenhausen is iedere maandag te zijn bij 24Kitchen met 'Miljuschka in Mexico' en haar overheerlijke recepten – onder andere voor cheesecake – kun je vinden op Miljuschka.nl.