Jessica en Floor zoeken zaad

Sta je daar - pre-corona - in de pantry op werk, terwijl al je collega’s samen uitgebreid jouw voortplantingsproces doornemen. “Haal toch gewoon sperma uit Denemarken”, verzucht de een, terwijl de volgende adviseert om een willekeurige vent uit de kroeg tot een one night stand te verleiden. Of je wordt benaderd door een nagenoeg wildvreemde man die tussen neus en lippen door aanbiedt zijn steentje – of om precies te zijn: zijn zaadje - bij te dragen.

Het overkomt Jessica, de hoofdpersoon in de nieuwe audioserie Zaadvragers, te beluisteren bij Storytel. Haar vriendin Floor wil een kind en Jessica wil dat ook wel. Denkt ze. Maar dat is zo simpel nog niet, want: hoe vind je een spermadonor? En hoe verhoudt die zich dan tot jouw kind? En zo zijn er nog honderd andere vragen – genoeg om tien afleveringen van een half uur mee te vullen. In aanloop naar Moederdag spreken we ervaringsdeskundige en schrijver Vanessa Jorissen.

Hoe kwam je op het idee voor de audioserie?
“Ik werk als tekstschrijver, maar schreef eigenlijk nooit voor mezelf. Toen mijn vriendin en ik aan de bizarre ontdekkingstocht begonnen die je onderneemt als je als lesbisch stel kinderen wil, kreeg ik wel die behoefte. Ik begon een blog bij te houden, Zaadvragers. Op basis daarvan heeft Storytel me gevraagd een serie te schrijven. Het is het verhaal van Jessica en Floor geworden. Jessica praat in een soort podcast al haar twijfels en overwegingen van zich af. Ze is iemand die normaal al niet kan kiezen tussen drie smaken chips in de supermarkt, dus dat zijn er nogal wat.”

Komt het een-op-een overeen met je eigen verhaal?
“Nee, maar er zijn wel veel raakvlakken. Bij een aantal scènes zal je misschien denken, is dit echt? En ja, dat is echt.”

Hoe is het bij jullie afgelopen?
“Mijn vriendin en ik hebben inmiddels twee kinderen. En ook voor Jessica en Floor komt er een oplossing, hoewel dat totaal niet loopt zoals Jessica het in het begin voor ogen had. Dat is ook belangrijk in het verhaal: niks gaat zoals ze het had verwacht. Het is een proces waarin ze steeds mee moet groeien.”

Voor wie heb je de serie geschreven?
“Natuurlijk in de eerste plaats voor vrouwen die hier ook mee bezig zijn. Maar meer in het algemeen gaat het over een vrouw die zich op een vraagstuk stort dat met allerlei twijfels en onzekerheden omgeven is, terwijl ze daar eigenlijk totaal ongeschikt voor is. Dat zal voor meer mensen herkenbaar zijn. Sowieso is de vraag ‘Wat voor gezin zou ik het liefst willen en hoe zorg ik dat dat er komt?’ er een waar iedereen mee te maken krijgt. En het is denk ik leuk om kennis te maken met een wereld die je normaal niet zo te zien krijgt. Meestal praten we pas over een zwangerschap als die er is, en blijft het hele proces dat eraan voorafgaat grotendeels in het duister.”

Wat is volgens jou het grootste obstakel voor lesbische stellen met een kinderwens?
“In de eerste plaats moet je je erbij neerleggen dat je het niet met z’n tweeën samen kan doen – wat je natuurlijk eigenlijk het liefste zou willen. Er komt altijd een derde persoon je gezin binnen, en die moet je maar in goed vertrouwen toelaten. En dan is er nog die onduidelijkheid. Er is gewoon heel veel wat niemand weet. Stel je voor, je kiest voor een donor via een Deense spermabank, wie zegt dat het echt die donor is in het meegestuurde profiel? En wie zegt dat hij niet op een dag op de stoep staat? Vraag het en dan blijkt dat daar helemaal geen antwoord op is.”

Ben je achteraf zelf blij hoe het bij jou en je vriendin gelopen is?
“Het gekke is, als je eenmaal twee gezonde kinderen hebt rondlopen, telt al dat andere niet meer mee. Dat hele traject verdwijnt naar de achtergrond. Achteraf heb ik wel tegen mezelf gezegd: mens, had niet zo getwijfeld, wat deed je moeilijk. Maar ja, dat is achteraf. We hebben het kinderen krijgen heel, heel serieus genomen en dat had ik niet anders gekund.

Dat het zo’n complex traject is, is een nadeel én een voordeel. Aan de ene kant is het natuurlijk een frustrerend proces waarin je steeds weer nieuwe dingen leert en weer twijfelt of dit de manier is. Je moet als stel wel echt op één lijn zitten. Het is ook een behoorlijke test voor je relatie en je moet enorm doorzetten en doorgronden wat je wilt en waarom. Ik denk dat als iedereen zoveel moeite zou moeten doen voor een gezin heel wat mensen zouden afhaken. En dat is ook het voordeel. Je wordt als het ware door de omstandigheden gedwongen om kinderen krijgen heel serieus te nemen. En ja, de spontaniteit en romantiek is dan soms ver te zoeken, maar ach, dat is alvast een goede oefening voor als je kleine kinderen hebt.”

Wat heeft het met je gedaan om je verhaal zo op te schrijven?
“Ik vond het wel een kwetsbaar proces. Ook al is het gefictionaliseerd, het blijft persoonlijk. Ik heb het ook thuis wel even besproken, je legt toch een deel van je privéleven bloot. Dat deed ik met m’n blog natuurlijk ook al, maar daar vlieg je onder de radar. En toch wilde ik dit doen, ik vind het een belangrijk verhaal om te delen. In de eerste plaats is het iets waar ik zelf behoefte aan heb gehad, toen wij in dat proces zetten. En daarnaast vind ik het goed om te laten zien dat gezinnen in allerlei vormen komen, dat diversiteit geen uitzondering, maar de norm is.”

Zaadvragers is te beluisteren bij Storytel, en hier vind je de blog van Vanessa Jorissen.