Van masturberen tot eerste keren: 6 keer seksuele voorlichting voor iedereen

'Ik heb een podcast ontdekt, die jullie móéten luisteren', riep ik twee vriendinnen onlangs toe. In 'Brown girls do it too' van de BBC Asian Network hebben Poppy, Rubina en Roya me zes afleveringen lang hardop laten lachen. Hun ontboezemingen lieten me verlicht en verwonderd achter: als deze drie Britse vrouwen, die elkaar niet kennen, zó makkelijk over seks praten en plein public, waarom deed ik er vroeger dan zo moeilijk over?

Over het antwoord hoef ik niet heel lang na te denken, want hoe wij over seks praten, wordt keihard beïnvloed door onze omgeving: wat je ouders meegeven, wat je vriendinnen erover zeggen en of je biologieleraar bereidt is een stapje verder te gaan dan bananen, condooms en het voorkomen van zwangerschap en soa. Maar de tv-series die we kijken en boeken die we lezen, spelen net zo goed een rol. En die laten een steeds eerlijker beeld van seks zien. Ik bespreek zes lessen met seksvlogger en schrijver Linda de Munck en seksuoloog Leila Lambrechts.

1. Mannen en vrouwen zijn anders, maar masturberen mag iedereen

Als er iemand kan genieten van een goede pot seks met zichzelf, was het Samantha uit Sex and the city wel. Maar wilde ze eens flink opscheppen over een middagje hemels masturberen, ontplofte Charlotte's oren zowat. Dat is even wat anders dan Poppy, Rubina en Roya die met gemak driekwartier volkletsen over masturberen, of zoals zij het noemen: 'flicking brown beans' of 'wanking'. Kunnen vrouwen wanken?! Ja. Maar erover praten: not so much. Het onderwerp heeft zich bij vrouwen nooit echt geleend voor kleedkamerpraat. En omdat we het er niet over hebben, blijft het een beetje in de taboesfeer hangen.

Die geheimzinnigheid wordt vrouwen vroeg aangeleerd, zegt Leila Lambrechts van Seksuologen in spe. "Veel ouders zeggen al snel: 'Daar praat je niet over'. En daardoor is de koppeling naar schaamte snel gemaakt." Daarnaast speelt het fysieke verschil tussen mannen en vrouwen een grote rol. "Masturberen voelt heel intiem voor vrouwen, juist omdat we niet de hele dag met onze vulva en vagina worden geconfronteerd. Het is privé. Een penis zit veel meer in het zicht, jongens houden het vast om te plassen en leren al vroeg hoe ze zich moeten wassen. Als je zo vertrouwd bent met dat lichaamsdeel, is de stap naar masturberen veel kleiner."

2. Ken je clitoris

Bovendien kunnen we niet zo makkelijk om een stijve penis heen, daar moet wat mee. Maar wat veel minder vrouwen weten, volwassen of niet, is dat zij net zo goed een erectie kunnen hebben. Die is alleen stukken minder zichtbaar. Een clitoris is groter dan je denkt en stroomt vol bloed bij seksuele opwinding, dat moet je alleen wel leren voelen. "Daarom is goed om er wél met elkaar over te praten", vindt Lambrechts. Of je nou 14 jaar bent of 34, dat maakt niet uit. "Een knuffel, kussen, vibrator of je hand: er zijn zoveel manieren om jezelf te bevredigen als vrouw. En als je het zelf niet zo goed weet, kan je superveel van elkaar leren."

Die vragen leven net zo goed bij volwassen vrouwen, blijkt uit m'n favo podcast van dit moment. Hebben vrouwen ook natte dromen? Ja. Is het raar dat je als vrouw alleen klaarkomt van masturberen? Nee. Kan je je vulva stukmaken? I hope not. En is het een probleem dat de Britse Roya alleen geil wordt van bdsm-porno, terwijl dat vaak denigrerend is tegenover vrouwen? De conclusie is: niets is raar. Praat erover, wissel tips uit en schaam je vooral niet. Ieder mens is uniek en waar je geil van wordt, is dat net zo goed.

3. De eerste keer

Naast seks met jezelf is seks met een ander ook een leuk en lekker tijdverdrijf. Op school hadden we ontelbare gesprekken over 'de eerste keer' en wat we daar mee bedoelden, was duidelijk: penis-in-vaginaseks. De heilige graal als het om seks gaat en de eerste keer vaak een pijnlijke aangelegenheid voor vrouwen, zo wordt ons voorgehouden. Los daarvan ligt er te veel nadruk op de eerste keer, vindt Linda de Munck. In haar boek 'Seksleven' pleit ze voor een bredere blik op eerste keren. Waarom denken we altijd aan één ding. Vingeren, tepels likken, naakt knuffelen, zoenen en masturberen is net zo goed seks.

De Munck: "Ooit hebben een paar hoge heren verzonnen dat we stilstaan bij die heilige eerste keer, we willen vrouwen zien als puur en rein, terwijl dat voor mannen niet uitmaakt. Maar laten we eerlijk zijn, het is niet alsof penetratie je vagina oprekt." De schrijver en vlogger denkt daarom dat iedereen meer kennis moet opdoen over seksualiteit. "Hoe meer je weet, hoe beter je beseft dat penetratie niet het ultieme doel is. Dan wordt de eerste keer – wat dan ook – een stuk relaxter." En, niet onbelangrijk, als je allereerste keer seks een vervelende ervaring is, mag je ook een andere keer als eerste keer noemen, vult Lambrechts aan.

4. Mannen willen echt niet altijd

Naast het stereotype nymfomaan bestaat er nog een hardnekkig vooroordeel over vrouwen. De vrouwen die steevast klagen over hoofdpijn, terwijl ze de dekens optrekken tot hun oksels. "De fabel is er nog steeds dat mannen altijd zin hebben en vrouwen niet", zegt Lambrechts. "Dat moeten we loslaten, het verschilt per persoon. We vergeten ook vaak hoeveel invloed je dagelijks leven heeft op je seksleven. Denk aan stress, een drukke periode op werk." Een andere hardnekkige overtuiging is dat meer seks gelijk staat aan een betere relatie, vindt De Munck. "Dat ben ik nu aan het ontdekken. Als je langer in een relatie zit, heb je op een gegeven moment misschien minder vaak seks, maar je bent wel intiemer."

Zowel mannen als vrouwen hebben niets aan het fabeltje van de man als testosteronbom, stelt Lambrechts. "Voor mannen voert het de druk op dat je altijd zin moet hebben omdat er anders iets mis is." Deze misvatting is ook één van de belangrijkste redenen dat De Munck wilde vloggen en schrijven over seks: "Wanneer je als vrouw openlijk over seks praat, wordt dat doorgaans niet zo gewaardeerd. Je wordt al snel neergezet als slet of als minderwaardig als je in geuren en kleuren verteld over je seksuele ervaringen. Heb je dan wel respect voor jezelf?" Als je er wel over praat, wordt er nog te vaak geoordeeld, volgens De Munck. Ze wil haar verhaal daarom delen met mensen die zich onzeker voelen. "De ene keer heb ik meer zin dan mijn vriend en de andere keer is het andersom. In sommige relaties hebben vrouwen veel vaker zin dan hun mannelijke partner, dat struint in tegen wat de meeste mensen denken, maar voor anderen is het juist herkenbaar."

5. De verantwoordelijkheid ligt niet bij één iemand, dus praat erover

Voor #MeToo in 2017 de wereld overspoelde, had ik nog nooit van het woord consent gehoord, maar nu kan niemand er omheen. Onze gesprekken over seks, veilige seks en plezierige seks zijn veranderd, belangrijker geworden. Hetzelfde geldt voor de gesprekken over grensoverschrijdend gedrag. Dingen die mijn vriendinnen en ik vroeger weglachten, zijn nu onderwerp van discussie. En hoewel MeToo-beweging een hoop heeft veranderd, for the better, heeft onze dialoog en ervaringen niet per se versimpeld. Ik vraag me af of een boek als How to have feminist sex? me echt gaan helpen aan een leuker seksleven. Naast veilig, begrensd en lekker, moet seks blijkbaar ook feministisch zijn? Hoe dan?

Deze verschuiving kan inderdaad nogal overweldigend voelen, beaamt Lambrechts. Het is goed dat dit gedrag aan het licht is gekomen en dat het nu bespreekbaar is. "Maar er zijn ook mensen die er angstig door zijn geworden, vooral als je geen vaste partner hebt. Consent, hoe meet je dat?" In de uitleg wordt het vaak naar extremen getrokken, maar in de praktijk gaat het er volgens de seksuoloog om dat mensen weten dat als ze 'ja' zeggen, ze later ook altijd nog 'nee' kunnen zeggen. Iemand meenemen vanuit de kroeg, betekent niet dat je instemt met een lekker potje rampetampen. "Je mag altijd van gedachten veranderen, op elk moment."

Lambrechts: "Voor mannen is het ook niet altijd makkelijk. In de nasleep van #MeToo heb ik mannen gesproken over dat grijze gebied, het moment dat consent niet helemaal duidelijk is. Mannen zijn op zo'n moment, na een dronken avond uit bijvoorbeeld, ook niet altijd helemaal helder. Dan is het moeilijk aan te voelen." Om dit soort situaties zoveel mogelijk te voorkomen, is het belangrijk je verwachtingen zelf duidelijk te stellen. Wat wil ik van deze avond? Als de ander ergens op aanstuurt, hoe reageer ik daar dan op? "Door die vragen vooraf te stellen en te beantwoorden, wordt het makkelijk om ernaar te handelen in de praktijk."

6. Ongemak hoort erbij (en kan nog steeds geil zijn)

Praten, praten, praten dus. Maar is seks dan nog wel leuk en geil? "Ik zou niet gelijk tijdens of na de seks met een feedbackrondje beginnen", stelt Lambrechts. "Maar er is niets mis mee om het gesprek open te gooien. Als je het niet meteen wil hebben over wat je zelf lekker vindt of je bedpartner anders moet doen, kan je het ook over inkleden als iets waar je een keer over hebt gelezen of zo. Om niet meteen met een wijzend vingertje te zwaaien." En tijdens de seks kom je een heel eind met non-verbale communicatie, net die hand een beetje verplaatsen of met je lichaam laten merken wat je wel of niet fijn vindt. Lambrechts: "Je hoeft niet meteen hele gesprekken met elkaar te voeren, maar door wél over seks te praten, worden die gesprekken alleen maar makkelijker." En je hoeft ook niet bang te zijn voor een beetje geblunder in bed of een tikkeltje ongemak. "Het hoeft niet zoals in een pornofilm, ongemakkelijke seks is ook leuke seks. Dat zegt Goedele Liekens ook altijd."

De seksuologen in spe hebben ook nog een doe-het-zelf-tip om het gesprek op gang te brengen: "Je kan gewoon wat lootjes maken en daar kleine opdrachtjes op schrijven. Zo gek als je zelf wilt: over zoenen op intieme plekken of iets van je fantasieën prijsgeven. Eens in de zoveel tijd haal je er dan een opdrachtje uit. En zelf hebben we het spel 'Dare to ask' gemaakt. Daarop staat aan de bovenkant een vraag en aan de onderkant en opdracht. Als je het met je vriendinnen speelt, doe je misschien alleen de vragen. Dan kan het heel lacherig worden, de opdrachten zijn dingen zoals: verzin nú een date. De bedoeling is dat het op een speelse manier toch wat dingen losmaakt en het gesprek op gang helpt."

Het antwoord op 'How to have feminist sex?' heb ik nog niet gevonden, al ben ik toch gezwicht en heb ik het boek uit nieuwsgierigheid besteld. Wie weet steek ik er iets van op, net als van 'Seksleven' van Linda de Munck en 'Brown girls do it too' van de BBC Asian Network. Hieronder deel ik nog een aantal kijk-, lees- en luistertips.