Taart voor Kamala Harris, with the word 'no' sprinkled on top

Voordat Kamala Harris zich in de strijd om het Amerikaanse presidentschap mengde, had menig Nederlander waarschijnlijk nog nooit van haar gehoord. Ik niet in ieder geval – en ik heb nota bene Amerikanistiek gestudeerd. Maar goed, al maakte deze pitbull uit Californië genoeg kabaal, toch gooide ze redelijk tijdig de handdoek in de ring.

Presidentskandidaat Joe Biden zag wel degelijk potentie en vroeg haar daarom in augustus om zijn running mate te zijn. Harris heeft er al een behoorlijke carrière opzitten en of je het politiek nou met haar eens bent of niet: we kunnen allemaal best iets van haar leren. Ter gelegenheid van haar 56e verjaardag zetten we vijf uitspraken van haar op een rij om je te inspireren.

1. Zorg dat je niet de laatste bent

De moeder van Harris, Shyamala, zei altijd: 'Kamala, you may be the first to do many things, but make sure you are not the last'. Die woorden zijn haar altijd bijgebleven. Tijdens een lezing voor Spelman College vertelt ze: "That's why breaking those barriers is worth it. As much as anything else, it is also to create that path for those who will come after us".

Kortom: pionieren of je kop boven het maaiveld uitsteken, kan gepaard gaan met de nodige weerstand. Maar de mensen die na jou komen, zullen je dankbaar zijn voor de weg die je hebt vrij gebaand.

2. Je bent niet alleen

Als vrouw in het publieke domein is Harris zich bewust van haar voorbeeldfunctie. In een interview met Marie Claire drukte ze vrouwen en jonge meisjes op het hart: "You are powerful and your voice matters. You're going to walk into many rooms in your life and career where you may be the only one who looks like you or who has had the experiences you've had". Maar op die momenten, op die plekken, moet je onthouden dat je niet alleen bent. "We are all in that room with you, applauding you on. Cheering your voice. And just so proud of you", dus wees niet bang om sterk te zijn en je stem te laten horen.

3. Kijk niet naar waar je nu staat, maar naar wat mogelijk is

Er zullen altijd mensen zijn je het gevoel geven: blijf jij maar waar je bent. Dit is niets voor jou of dit kan je niet. Maar dat is onzin, vindt Harris. In plaats van denken aan hoe het er nú voorstaat, kan je beter nadenken over wat er allemaal mogelijk is. "There will be people who say to you: 'You are out of your lane'", zei ze tijdens de Black Girls Lead conference in 2020. "They are burdened by only having the capacity to see what has always been instead of what can be. But don't you let that burden you."

Dus ook als niemand je ooit is voorgegaan, of je helemaal niemand kent die doet waar jij van droomt: dat betekent niet dat het niet mogelijk is.

4. Ga niet een potje zitten klagen, maar doe iets

De activistische inslag heeft Harris van huis uit meegekregen. Haar ouders namen Harris en haar zus al mee naar demonstraties en protesten. "My mother raised us to believe that it was up to us and every generation of Americans to keep on marching", vertelde ze tijdens haar eerste publieke optreden als vicepresidentskandidaat. "She'd tell us: 'Don't sit around and complain about things; do something'. So I did something."

Nou hoef je echt niet meteen de barricades op te gaan, want ook met kleine hordes is dit een goede nudge. Of het nou om die promotie gaat die maar niet in jouw schoot landt, dat beschimmelde badkamerplafond waar je iedere dag tegenaan kijkt of die relatiedip die voortsleept: denk eens na over wat je zélf kan doen om de boel op gang te helpen.

5. Begin de dag met een lekkere portie 'nee' als ontbijt

Deze les lijkt komt een beetje vanuit dezelfde visie als die hiervoor, maar ik noem 'm toch nog even omdat het mijn persoonlijke favoriet is. Op Twitter schreef Harris in 2017: "I eat 'no' for breakfast, and I've never been a fan of the word 'can't' – aimed at me or anyone else." Nou, die woorden resoneerden terwijl ik middenin het zenuwslopende schrijfproces van mijn masterscriptie zat. Ik weet niet meer waar ik ze tegenkwam, misschien in een inspirerende blog of op Instagram, maar ik besloot ze meteen op een bordje te kalken en in het raam te zetten. Iedere ochtend keek ik ernaar: dat woordje 'nee' dat vreten we meteen op. De rest van de dag mag het niet meer in de weg zitten, geen excuus zijn voor wat niet kan.

Voor mijn gevoel is 'nee' namelijk de beste vriend van die vreselijke twijfelstem in je hoofd. Die stem die altijd redenen verzint waarom iets niet kan, niet zal lukken. Waarom het allemaal toch geen zin heeft. Het houdt je onnodig klein. Terwijl je – of het nou om een scriptie gaat, een leuke uitdaging op werk of wat dan ook – liever 'JA' wil brullen. Ja, ik kan, ik wil en ik ga. Net als breekijzer en misschien wel toekomstig vice-president Harris.