Bewust kiezen voor één kind: 'Het is heerlijk rustig in huis'

Niet al te veel de lasten, wel de lusten: voor ouders die graag een eigen leven houden, lijkt één kind ideaal. Je kunt de zorg verdelen, houdt meer tijd over voor jezelf, het is rustig in huis én, ook niet geheel onbelangrijk, het is financiëel gezien aantrekkelijk. Maar is één kind niet zielig of eenzaam? Wordt die niet automatisch te veel verwend? Onzin, zeggen deze moeders. “Verwend zijn heeft niet te maken met hoeveel kinderen je hebt, maar met hoe je ze opvoedt.”

Zorg delen ­

Maayke* (54), wier dochter Zoë inmiddels 18 is, vond de zorg voor één kind zo zwaar, dat ze niet meer kinderen wilde: “Ik heb nooit een grote kinderwens gehad. Toen ik ouder werd, mijn vriendinnen kinderen kregen en ik iemand leerde kennen die kinderen wilde, ging ik overstag. Ik was al wat ouder toen ik zwanger raakte, 35, en ik vond de zwangerschap niet leuk. Ik vond het raar dat er leven in mijn buik zat, iets waar ik geen controle over had. Ook werd ik gék van alle regels waar je je aan moet houden. Je moet als moeder zoveel van jezelf opgeven. Ik zag hoeveel vriendinnen uitgeput raakten van borstvoeding geven, dat zag ik niet zitten. Bovendien wilde ik de zorg graag delen met mijn ex-man." (Maayke scheidde toen haar dochter 15 was, red.).

Juist bij de de praktische kanten van de opvoeding ging het mis, ontdekte Maayke toen haar baby er eenmaal was. “Ik stond er helemaal alleen voor. Mijn man was een lieve, zorgzame vader, die mijn dochter heeft leren bomen klimmen en voetballen, maar de praktische zorg, daar kon hij niets mee. Zo kreeg hij het niet eens voor elkaar om iets simpels als een oppas te regelen.”

Angst voor een ziek kind

Een tweede, daar hebben ze het één keer kort over gehad. “Ik was heel blij dat mijn dochter er was, maar ik verlangde niet naar nog meer kinderen. Toen ik tegen mijn man zei dat een tweede voor mij niet hoefde, zag ik de opluchting op zijn gezicht. Hij had er nooit bij stilgestaan dat één kind ook een optie was.” Bovendien speelde er nog iets anders mee: de twijfel of het een tweede keer goed zou gaan. Maayke: “Ik ben altijd bang geweest dat een tweede zwangerschap mis zou gaan, of dat mijn tweede kind ziek zou worden. Dat gevoel was heel sterk en is altijd gebleven.”

Twijfels zijn er daarom nooit geweest. “Ik heb zoveel leuke dingen met mijn dochter gedaan. Ik nam haar overal mee naartoe. Dan gingen we samen naar Plopsaland, dat soort dingen. Ik heb daar enorm van genoten. Ook vond ik de relatieve rust in huis erg prettig, mijn dochter trouwens ook. Ze vond het fijn dat ze niet, net als vriendinnetjes, een bazige grote zus of vervelend klein broertje had. De tijd en aandacht die wij voor haar hadden, daar heeft ze veel plezier aan beleefd.”

Zoete inval

Ook Eva (44) vond de zorg voor één kind al zwaar genoeg. “Continu met de baby bezig zijn vond ik intensief. De eerste keer dat mijn dochter Reza (9) met een lepel zelf een hapje kon nemen, staat me nog zo helder voor de geest. Het moment dat ik drie slokjes koffie kon nemen die nog warm was, dat was de hemel. Ik had als jonge moeder het idee dat ik geen seconde voor mezelf had, terwijl ik zo houd van mijmeren, uit het raam staren. Continu voor iemand zorgen die vervolgens niet tevreden was, vond ik het allermoeilijkst. Ik denk dat dat de grootste misvatting is van mensen zonder kinderen: dat je beloond wordt voor je inzet. Voor veel dingen geldt: werk je er hard voor, dan word je ervoor beloond. Maar bij kinderen werkt het zo niet. Dan wilde Reza naar de speeltuin en ging ze daar vervolgens lopen huilen in plaats van dat ze blij was. Het is niet makkelijk om het goed te doen.”

Daarbij komt dat Eva al wist dat ze het zwaar zou gaan vinden. Zelf was ze, aldus haar moeder, een pittig kind geweest en het verbaasde haar niet dat Reza dat ook was. “Er was een periode dat Reza zes uur per dag huilde. Ze sliep pas door toen ze 2 was. Die eerste jaren stonden we op standje overleven. Toen het eindelijk relaxter werd, zagen we het niet zitten weer van voren af aan te beginnen. Die beslissing voor een tweede stelden we steeds uit tot het geen optie meer was. Ik denk ook dat het scheelt dat noch mijn man, noch ik superclose zijn met onze broers en zussen, en het dus ook nooit zaligmakend hebben gevonden om broers of zussen te hebben voor Reza.”

Epische feestjes

Het is goed zo, Eva is heel blij met het gezin dat ze heeft. “We zijn een drie-eenheid, zo knus. Reza is niet mijn vriendin, maar we hebben we een speciale band met elkaar. Ik ga regelmatig gezellig iets met haar drinken, of een nachtje naar een hotel. We hebben goede gesprekken. Ik kan haar mijn volledige aandacht geven. Bovendien is er veel mogelijk, we worden niet gehinderd door kleinere kinderen. Het is hier altijd de zoete inval. We kunnen altijd spontaan besluiten iets leuks te doen, eropuit te trekken. We zijn flexibel en hoeven met niemand rekening te houden.

Opvoeden is ook hoeveel je jezelf oplegt. Ik wil niet veel uitbesteden, dat maakt het intensief. Een half jaar van te voren beginnen we al met het plannen van Reza’s verjaardagsfeestje, gaan we brainstormen wat ze zullen doen. Ook met Pasen geeft ze een feestje, en met Halloween. Dat kost veel tijd, maar het is ook heel erg leuk.”

Daarnaast is ook Eva graag op zichzelf: “Als ik denk aan ruziënde broertjes en zusjes, nee, dat zou mij zoveel energie kosten. Al die negatieve energie in huis, ik ben daar niet goed in. Ik houd ervan alleen te zijn. Ook als ik met een vriendin wegga, wil ik op mijn eigen kamer slapen. Dat heb ik nodig, die me-time. Daarom vond ik die babytijd ook zo zwaar, toen had ik geen moment voor mezelf.”

Of Reza ooit broertjes en zusjes heeft gemist? “Nee, wat dat betreft is ze gebrainwashed door ons, denk ik. Kinderen van ouders die tegen hun zin in één kind hebben, heb ik weleens horen zeggen: 'Ik wou dat ik broertje of zusje had', maar Reza heeft zoiets nooit gezegd. Waarschijnlijk omdat ze blij is en ze weet hoe blij wij zijn met de situatie.”

Mooie herinneringen maken

Omdat ze zelf enig kind is, wist ze al dat één kind allesbehalve zielig is. Desirée (34) heeft warme herinneringen aan de tijd met haar ouders en de leuke dingen die ze deden. “Ik vind het heel belangrijk om samen met mijn vriend Roy en zoon Mats mooie herinneringen te maken. Zo hebben we deze week met zijn drietjes aan de kleine salontafel gegeten, in plaats van aan de dinertafel. Zo leuk! Dat soort fijne herinneringen heb ik ook met mijn ouders.”

Ook Désirée en Roy hebben het bewust bij één kind gelaten, ze vinden het beiden fijn om genoeg tijd voor hun eigen leven te houden. “Het moederschap houdt voor mij in dat ik me 80 procent van de tijd schuldig voel. Schuldig als ik er niet kan zijn voor mijn kind, of juist te veel. Ik voel me nu soms al schuldig als ik dingen voor mezelf doe, laat staan als ik nog meer kinderen zou hebben. Mats is inmiddels bijna 3. Ik had zijn mooiste kleren bewaard, met in mijn achterhoofd het idee dat er wellicht nog een tweede zou komen. Mijn beste vriendin is zwanger en ik heb de kleren niet lang geleden aan haar gegeven. Het feit dat dat me geen pijn deed, deed me beseffen dat ik de knoop heb doorgehakt.”

Désirée probeert erop te letten niet in de typische clichés van één kind te trappen. “We geven Mats veel aandacht, maar proberen hem niet te te verwennen. Ook gaat hij naar de kinderopvang, zodat hij contact blijft houden met leeftijdsgenootjes en om vriendjes te maken. Wat dat betreft is deze lockdown een moeilijke periode voor hem: het enige moment dat hij leeftijdgenootjes ziet, is in de speeltuin.”

Als mensen haar die ene vraag stellen, namelijk of er nog een tweede komt, is ze duidelijk: “Dan zeg ik meteen dat dat niet gaat gebeuren. Een vriendin van me vond het een opluchting te horen dat één kind ook prima mogelijk is, dat was een eyeopener voor haar. Het was fijn om iemand ook die kant van het verhaal te kunnen vertellen.”

Het vrije leven

Ilona (36) vindt vooral de mate van vrijheid die ze heeft ideaal: “Mijn man Jeroen en ik komen allebei beter uit de verf als we ook veel tijd voor onszelf hebben. Het voelt heel rustig en overzichtelijk om ons te kunnen focussen op de opvoeding van één kind, maar ook op onze bedrijven. We hebben inmiddels allebei een eigen bedrijf en dat geeft ons veel flexibiliteit en vrije tijd. Zo halen we onze dochter iedere dag zelf uit school en maken we met z’n drieën bijna dagelijks een wandeling door het bos. Soms krijgen we weleens opmerkingen dat mensen het zielig vinden dat ze alleen is. Maar zo voelt ze dat zelf niet, ze heeft een nichtje en neefje, ook allebei enig kind, met wie ze een hele goede band heeft. Bovendien heeft ze veel vriendinnen. Philou (5) is erg sociaal, juist doordat ze alleen is, maakt ze snel vriendjes.”

Daarnaast reist het gezin van Ilona veel - als dat coronatechnisch kan - wat met één kind financieel gezien simpelweg makkelijker is én het is overzichtelijk, omdat je vier paar ogen op één kind gericht hebt. “Het reizen heeft haar heel oplossingsgericht gemaakt en op de wereld georiënteerd. We houden enorm van wandelen en dieren spotten. Philou is heel veel met de aarde en de natuur bezig. Het geeft haar naast school veel kennis over de wereld en sociale vaardigheden die we belangrijk vinden. Onze eerste grote reis maakten we toen ze 1 jaar was, naar Zuid-Afrika. Inmiddels zijn we samen naar Suriname, Australië, Noorwegen, Marokko en Jordanië geweest. We leefden altijd vrij en avontuurlijk en kunnen dat blijven doen met één kind. Zo tof is dat.”

*De volledige namen van de vrouwen die we voor dit artikel spraken, zijn bekend bij de redactie.