Belangst? 3 tips om toch die telefoon te pakken

Je hebt net een nieuwe zet-hem-zelf-in-elkaar kapstok gekocht, maar o nee: er mist een schroefje in de doos! Je hebt hem gekocht op een of andere webwinkel en je kunt alleen een telefoonnummer vinden op de site. Je wilt wel bellen, maar wat nou als je iets geks zegt aan de lijn? Wat als ze je helemaal niet kunnen helpen? Je blijft het maar uitstellen, en intussen staat die kapstok maar half opgebouwd in de gang te verpieteren. Drie maanden later besluit je maar een nieuwe te kopen. Herkenbaar? Gefeliciteerd, je hebt belangst.

Even zonder dollen, belangst kan je leven gigantisch in de weg zitten. Psychotherapeut Carien Karsten komt het vaak genoeg tegen in haar praktijk waar ze onder andere mensen coacht om van angststoornissen af te komen. “Soms kan belangst echt uit de hand lopen. Er kwam een meisje in mijn praktijk die voor haar beroep klanten moest bellen om producten te verkopen. Op een gegeven moment keek ze er zo tegenop dat ze zich ziek begon te melden. Ze stond op het punt om haar baan te verliezen toen ze bij mij aanklopte.”

Aan de telefoon legt Karsten uit dat achter belangst vaak grotere angsten schuil gaan. Zo zou faalangst de boosdoener kunnen zijn: je bent bang verkeerd uit de hoek te komen of op bepaalde vragen geen antwoord te hebben. Ook kan het stammen uit eerdere nare ervaringen of trauma’s. “Toen een van mijn eerdere patiënten een vriendin belde, maar het bleek dat die met haar familie sinterklaas aan het vieren was, werd ze geconfronteerd met haar eenzaamheid. Dat voelde zo vervelend dat ze er een serieuze angst aan overgehouden heeft.”

Belangst lijkt vooral een jongerenprobleem te zijn. Uit een onderzoek van Motivaction uit 2018 blijkt dat van de Nederlanders tussen de 31 en 70 jaar 15 procent het eng vindt om te bellen. Bij de jongere generatie, tussen de 18 en de 30 jaar is dat maar liefst 38 procent. En dat terwijl er zo veel voordelen zitten aan een ouderwetsch telefoongesprek. Het is effectiever, en je krijgt vaak dingen sneller voor elkaar dan wanneer je een mail of appje stuurt. Ook kan een belletje op zijn tijd wonderen doen voor je vriendschappen. Een appje voelt toch minder persoonlijk. Tik dus eens op dat groene hoorntje in plaats van telkens je Whatsapp te openen. Zo doe je er je voordeel mee:

1. Ongemak hoort erbij

Vaste woorden in iedereens telefoon-woordenboek zijn ‘pardon’, ‘sorry’, ‘nee, ga jij maar eerst’, en ga zo maar door. Bellen kan soms nogal stroef gaan. Je kunt elkaar immers niet zien en weet niet wanneer de ander iets wil gaan zeggen. Dit kan ongemakkelijk voelen. Je moet dit accepteren, want het hoort er nu eenmaal bij.

“Jongeren bellen zo weinig dat ze er niet aan gewend raken dat bellen niet altijd even makkelijk gaat,” legt Karsten uit. “In de huidige prestatiecultuur wil je zo min mogelijk fouten maken, en bellen is dan een slippery slope. De keuze voor een alternatief communicatiemiddel wordt dan wel heel verleidelijk.” Als je belt is het dus helemaal niet erg als het een keer niet helemaal lekker loopt. Dat hoort erbij! “Omarm je falen. Sterker nog, als je een keer in een telefoongesprek bewust een paar foutjes maakt, merk je dat het dan nog steeds prima afloopt.”

2. Van einzelgänger naar sociale kameleon

Karsten merkt op dat belangst onder jongeren serieuze gevolgen kan hebben: “Hoe meer je belt, hoe meer je in reële sociale situaties terecht komt. Als je appt kun je bij ieder bericht nadenken wat de perfecte reactie is, maar bellen vereist spontane en geïmproviseerde interactie.” Door minder te bellen worden contacten onpersoonlijker, en je traint ook minder algemene sociale skills.

Door meer te bellen sla je dus twee vliegen in een klap. Ten eerste worden je contacten sterker. In deze tijd van lockdowns en quarantaine kunnen vriendschappen snel verwateren, en een belletje op zijn tijd doet wonderen. Ten tweede raak je gewend aan onvoorspelbare interacties, en zul je merken dat sollicitaties en dates bijvoorbeeld ook veel gemakkelijker gaan. Als extraverte sociale kameleon blend je ineens overal in.

3. (Virtual) practice makes perfect

Hoe kom ik dan van mijn belangst af? ‘Just do it!’, zoals Shia Lebeouf het zou zeggen. Gewoon doen. Dit advies klinkt nogal cliché, en dat is het misschien ook wel, maar het werkt in de meeste gevallen echt. Zoals eerder gezegd, went het ongemak, maar de onvoorspelbaarheid wordt ook steeds kleiner. Net als bier drinken of rolschaatsen, moet je bellen gewoon leren doen.

Toch gaat ‘gewoon doen’ niet op voor iedereen, waarschuwt Karsten, en het kan zijn dat je voor belangst behandeld moet worden. Als je te angstig bent om te beginnen, heeft ze een oefening die je thuis kunt doen om het uiteindelijk toch te durven: “Je hersenen maken geen onderscheid tussen iets echt doen of fantaseren erover. Visualiseren kan hierom gigantisch helpen om je van je angst af te helpen.”

Ze geeft een voorbeeld van zo’n visualisatie-oefening, de mental video check: doe je ogen dicht en visualiseer het gesprek dat je zou voeren. Ga het gesprek af, en iedere keer dat je in paniek raakt, doe je je ogen open, adem je langzaam in en uit tot je weer rustig bent. Dan sluit je je ogen en ga je er weer mee verder. Je gaat hiermee door tot je uiteindelijk het hele gesprek kunt voeren zonder je ogen te hoeven openen. Als je het hierna voor het echie doet, zul je merken dat je er veel beter door komt. “Het is fantastisch hoeveel je kunt bereiken door te visualiseren.”