Lekker lullen met Eva & Lize: twijfels over gender

Maaike (22) heeft twijfels over haar genderidentiteit en of ze zich wel vrouw voelt. Ondanks haar twijfels gebruikt ze wel de vrouwelijke voornaamwoorden (ze, zij en haar), en wij zullen dan ook op deze manier naar haar verwijzen in het artikel.

Op dit moment is Maaike in behandeling bij een psycholoog, die haar helpt in dit ontdekkingstraject. Daarnaast heeft ze een groep hele goede en fijne vrienden om zich heen, met wie ze over haar twijfels kan praten. Maar omdat ze hét antwoord nog niet heeft gevonden, is Maaike vooral benieuwd hoe ze haar ouders moet vertellen over de zoektocht. Want het laatste wat ze wil, is dat zij zich onnodig zorgen maken.

De vraag

Maaike: "Sinds een jaar twijfel ik erg of ik me wel een meisje voel. Soms is dat lastig, soms vind ik het ook een leuke zoektocht. Ik had me bijvoorbeeld nog nooit afgevraagd bij het kopen van douchegel of ik liever naar stoere auto's en extreme sports ruik, of naar bloemetjes en pastelroze." Het antwoord op die vraag weet ze nog niet, net als het antwoord op de vraag wat nou haar gender is. "Wel heb ik sinds vorige week m'n haar kort geknipt", schrijft Maaike, "wat echt als een enorme bevrijding voelt."

Maaike's twijfels lijken steeds concreter te worden. "Het voelt wel alsof dingen van vroeger nu steeds meer op hun plek vallen. Wat ik als kind wel leuk vond om te doen en wat niet, en dat ik me nooit helemaal hetzelfde leek te voelen als mijn vriendinnen", legt ze uit. "Een paar jaar geleden ben ik uit de kast gekomen als gay, en ik had eigenlijk verwacht dat mijn twijfels daarmee opgelost zouden zijn. Dat ik daarmee een antwoord had op waarom ik me anders voel, maar dat is niet gebeurd."

Dankzij Instagram komt Maaike steeds meer mensen tegen in wie zij zich wél herkent. "Zoals Marieke Lucas Rijneveld en Thorn/Roos de Vries. En onlangs heb ik De geschiedenis van mijn seksualiteit gelezen, van Sofie Lakmaker, en daarin gaat het ook over je geen meisje of vrouw voelen. Hoe weet je wat je dan wel bent?"

Om daar achter te komen, gaat Maaike sinds een paar maanden naar een psycholoog, wat ze erg fijn vindt. Maar er is één ding waar ze steeds tegenaan blijft lopen: haar ouders weten het nog niet. "Hoe kan ik ze dit nou vertellen, zonder dat ze zich extreme zorgen om me gaan maken? Het is natuurlijk niet superchill, maar ik heb de liefste vrienden om me heen en geniet nog steeds van kleine en leuke dingen", legt Maaike uit. "Maar omdat ik ben opgegroeid in een klein dorpje, denk ik dat ze het als iets ergers zien dan dat het voor mij is. Ik weet zeker dat mijn ouders openstaan voor dit gesprek, maar ik ben bang dat ze zich toch zorgen zullen maken of ik wel gelukkig ben."

Maaike's vraag aan Eva en Lize luidt dan ook: "Zouden jullie weten hoe ik dit kan aanpakken?"

Eva & Lize

Na het horen van Maaike's vraag betrapt Eva zichzelf erop te denken als moeder: "Hoe zou ik het vinden als Pax dat zou zeggen?" Ook al is er nog geen sluitend antwoord, zou Eva als ouder willen dat haar kind haar deelgenoot zou maken van de zoektocht. "Als je mensen deelgenoot maakt van wat je bezighoudt, geef je ze ook een kans om met jou mee te bewegen. En ik denk dat je dan je ouders juist ontzorgt." Lize is het hiermee eens: "Je geeft jezelf en je ouders meer als je ze betrekt in het proces. In plaats van in je eentje blijven zoeken." Daarnaast herkent ze het belang van representatie en voorbeelden in de media en online. "Ik voelde me altijd een beetje mislukt omdat ik niet voldeed aan het beeld van vrouwen dat ik zag." Nu is er veel meer representatie van vrouwen die meer mannelijke trekken hebben of andersom. Al hun tips voor Maaike zie je hieronder:

De expert

Thorn de Vries (25) komt zelf ook uit een klein dorp en herkent de vraag en twijfels van Maaike: "Toen ik het aan mijn ouders vertelde, heb ik ook echt mijn best gedaan om dat op een manier te doen dat ze zich géén zorgen zouden maken. Door te benadrukken dat ik er zelf blij om was en dat er niet direct veel voor hen zou veranderen." Toch kwamen diens ouders wel met heel veel vragen. "Maar dat komt ook omdat het vijf jaar geleden is, dat was toch wel een hele andere tijd. Toen was het hele non-binair gesprek nog zo niet mainstream, dus mijn ouders hadden er nog nooit van gehoord."

Thorn heeft het diens ouders niet als eerste verteld. "Maar toen ik het aan een vriend had verteld die zó chill reageerde, heb ik daarna meteen mijn moeder gebeld. Omdat ik het in die high van dat moment aan haar wilde vertellen."

Voordat je het aan mensen vertelt, kan het fijn zijn om een lijstje paraat te hebben met boeken of documentaires die mensen kunnen lezen of kijken. Op die manier kunnen ze zich erin verdiepen en beter begrijpen waar je tegenaan loopt. Als het goed is wíllen anderen jou ook beter begrijpen, en zijn ze dus alleen maar blij dat je ze die kans geeft. Thorn: "Het feit dat Maaike het haar ouders wil vertellen, zegt al best veel. Dat je die behoefte voelt, betekent volgens mij dat je een goede band hebt." Thorns ouders begrepen eerst niets van non-binair zijn, maar zien wel dat het nu beter met hen gaat. "Dat ik rechterop sta… sinds ik hier eerlijk over ben. Dat neemt meteen een groot deel van de zorgen weg."

Thorns coming out-tips zijn: "Doe het op je eigen tijd, dus echt pas als jij er klaar voor bent. Je hoeft het niet te vertellen uit schuldgevoel of angst dat ze anders boos worden. En ik zeg ook altijd: probeer het een beetje positief te brengen, vooral als je er zelf positief in staat. Het klinkt alsof Maaike er positief in staat, dat mag ze best uitdrukken." Zelf vindt Thorn non-binair zijn, dus niet helemaal man en niet helemaal vrouw, best wel cool. "Je weet hoe het is om als vrouw te leven in de wereld, maar hebt ook de mannelijke energie in je. In sommige culturen worden mensen zoals ik verheven tot goden, nou wil ik niet zeggen dat we godn zijn, maar ik zie het wel als kracht. Het is iets wat mij uniek maakt. En zelfs als anderen het niet begrijpen, zien ze wel mijn kracht – omdat ik kan zijn wie ik ben."

Iets hardop durven zeggen heeft ook met zelfacceptatie te maken. "Dan wordt het echter", merkte Thorn. "Dat voelt als een bevestiging. Net als je haar knippen ervoor kan zeggen dat het echter wordt." Echt niet alle non-binaire mensen knippen hun haar, maar als dat voor Maaike een rol speelt, kan het heel authentiek en goed voelen om daaraan toe te geven. Thorn: "Ook relaties met andere mensen worden makkelijker en beter als jij echt jezelf kan zijn. In de liefde, maar ik merk het ook aan de band met mijn ouders en vrienden. Die worden beter als je alle kanten van jezelf durft te laten zien."