Weg met die knaken! Deze mensen rekenen zich liever rijk in tijd

De mensen die de kantjes ervan aflopen, steevast om 17.00 uur uitklokken – of als het kan een kwartiertje eerder, de deeltijd-diva's, parttimers, klaplopers en liever-lui-dan-moe-loeders hebben vaak een slechte reputaties. Overuren maken, meer geld verdienen, promoties binnen harken: dat gedrag verdient doorgaans meer aanzien.

Maar wie trekt er hier nou echt aan het kortste eind, vraagt The Guardian zich af. Zij spreken de mensen die geld niet als grootste goed zien. Volgens hen schuilt het echte fortuin in de vrijheid van tijd.

Meer niksen dan werken

Neem Gavin (die om begrijpelijke redenen onder een nom de plume wordt geïnterviewd) bijvoorbeeld, die in elke baan die hij ooit heeft gehad 'het minimale' heeft geleverd. In het callcenter waar hij werkte, zette hij de telefoon vaker op mute dan dat hij daadwerkelijk belde. En toen-ie achter de bar stond, sneakte hij soms naar de pub ernaast voor een vers-getapte pint. En als ambtenaar nam hij een uur pauze voor ontbijt en twee uur tijdens de lunch. Geen collega die er iets van zei, want ze deden het allemaal.

Tegenwoordig werkt Gavin als software-ontwikkelaar, en tijdens de eerste lockdown ontdekte hij dat al het nietsen, tussen het werken door, nu heerlijk vanuit huis kon. Iedere ochtend begon hij braaf om 8.30 uur, om vervolgens om 11.00 uur alweer te stoppen. Om zijn collega's in de waan te laten dat hij wel degelijk 'online' was, speelde hij een 10 uur durende YouTube-video af.

Self-made millionaire

Hoe kan je hier in vredesnaam voldoening uit halen, horen we je denken. Maar Gavin heeft er geen moeite mee: "Ik werk om de rekeningen te betalen, en voor een dak boven mijn hoofd. Maar ik zie geen waarde of hoger doel in mijn werk. Nul. Geen enkele." Voor hem is zijn werk niet meer dan de weinig enthousiasmerende mogelijkheid om te genieten van wat hij het allerbelangrijkste vindt: tijd. "Ik wil genieten van de tijd die ik heb", zegt hij tegen de krant. "We are not here for a long time. We are here for a good time."

Het feit dat Gavin zichzelf zoveel vrije uren in een dag gunt, maakt hem zielsgelukkig. Hij ziet zichzelf als een ware miljonair op het gebied van tijd. En dat is voor de Brit pas echte rijkdom. Wat zijn werkgevers van deze houding vinden, maakt Gavin weinig uit. Beter gezegd: hij maakt zich er weinig zorgen om. "Mijn baas is blij met het werk dat ik doe", zegt hij. "Nou ja, met wat hij dénkt dat ik doe."

Grotere trend

Time millionaires, zoals The Guardian mensen als Gavin noemt, werden voor het eerst ontdekt en beschreven in 2016 en sindsdien nemen ze alleen maar toe. Zij meten hun vermogen niet in knaken, maar liever in de seconden, minuten en uren die ze níét aan werk hoeven te besteden. Dat is immers tijd die je aan veel leukere dingen kan spenderen. Ontspanning, hobby's, je gezin en geliefde, of lekker in je bed. Schrijver Nilanjana Roy, die de term bedacht, ziet er zelf ook wel wat in. "Natuurlijk is een inkomen belangrijk en kan het je zekerheid bieden, maar ik zou willen dat we tijd in even grote mate zouden waarderen als onze bankrekening. Want hoe jij je uren en je dagen doorbrengt, is uiteindelijk hoe je je leven doorbrengt."

Dat tijd kostbaar is, hebben een heleboel mensen ontdekt tijdens de pandemie. In welvarende landen zoals Groot-Brittannië, de VS en Nederland wordt het steeds moeilijker om vacatures op te vullen. Recent Brits onderzoek laat zien dat meer dan 56 procent van de werklozen niet actief op zoek is naar een nieuwe baan. Een ander onderzoek wijst erop dat veel mensen niet terugkeren naar hun baan van vóór de coronapandemie. En als ze dat wel doen, blijven ze het liefst thuiswerken.

De mensen die dit nieuwe leven – met minder focus op werk – omarmen, zijn over het algemeen kinderloos en behoren tot de hogere middenklasse. Maar volgens Roy zijn we als maatschappij pas écht vooruitstrevend wanneer we je helemaal het schompes werken niet meer als de standaard zien. "Ontspanning, tijd om bij te komen en met je familie door te brengen zou niet iets moeten zijn wat alleen de rijksten zich kunnen veroorloven", vindt de schrijver.

Workaholic of burn-out

Ook Samuel Binstead (29) heeft het licht gezien. Hij ziet zichzelf als voormalig workaholic, en is nu eigenaar van een café. Voor corona werkte hij vijf dagen in de week van 10.00 uur 's ochtends tot 01.00 uur 's nachts. Nu verkoopt hij 's ochtends koffie en gaat-ie na de lunch dicht. "Vorige week zat ik om 7.00 uur 's ochtends in de trein", vertelt hij aan de krant. "Toen zat ik naast een paar jongens die al meteen hun laptop en stapels documenten uit hun tas haalden. Ik kon alleen maar denken: je bent nog niet eens op kantoor, en je probeert nu al een voorschot te nemen op je werk. Het moet dan wel het allerbelangrijkste in je leven zijn. Ik had medelijden met ze."

Toen Samuel nog zoveel werkte, werd hij door zijn eigen moeder niet eens uitgenodigd voor haar 50ste verjaardag. Omdat ze toch al wist dat hij het te druk zou hebben. "Ze had waarschijnlijk nog gelijk ook", geeft hij toe. "Om het werk vol te houden bleef ik maar doorwerken. Alsof dat de enige optie was."

Nu hij minder uren maakt, verdient hij ook minder geld. Maar dat maakt weinig uit. "Mijn relatie met geld is ook veranderd door de pandemie. Thuis zijn is zoveel waardevoller geworden." Tegenwoordig heeft hij iedere middag tijd voor zijn fotografiehobby of z'n vrienden. En dat maakt hem honderd keer gelukkiger dan voorheen, schat hij zelf.

Niet voor iedereen weggelegd

Op deze manier werken is niet voor iedereen weggelegd. Als je minimumloon verdient, in een supermarkt werkt of ergens anders waar je fysiek aanwezig moet zijn, kan je niet de kantjes ervan aflopen zoals Gavin of met minder uren alsnog genoeg verdienen zoals Samuel. Dat benadrukt ook de Amerikaanse schrijver Isaac Fitzgerald. "Ik mag mezelf enorm gelukkig prijzen dat ik 38 ben en geen kinderen heb. Ik begrijp dat het een luxe is om iedere dag dik drie uur te kunnen wandelen."

Ook bij Isaac werd het wandelen aangewakkerd door COVID. Hij besefte zich dat hij al zeven jaar in New York woonde, maar door de 80-urige werkweken had hij nooit de tijd genomen om zijn nieuwe woonplaats echt te leren kennen. En dus doopte hij zichzelf om tot time millionaire en besloot hij nog maar dertig uur per week te werken. Dat betekent de helft minder inkomen, maar zoals Isaac al aangaf: hij is een bofkont omdat-ie zich dat kan veroorloven.

Of de trend een blijvertje is, valt nog te bezien. Maar één ding is zeker: in een wereld waar steeds meer mensen overwerkt, uitgeblust en burned-out raken, zullen we de waarde van geld, werk én tijd misschien eens moeten revalueren.

Ben je benieuwd naar het hele artikel van The Guardian? Lees het hier.