Een betere relatie? Gooi wat vaker een hengeltje uit

Veertig jaar lang deed emeritus hoogleraar John Gottman in zijn 'love lab' aan de universiteit van Washington onderzoek naar wat liefde bestendig maakt. Hoe reageer je op elkaar als je boos bent? Wat zegt jullie non-verbale communicatie over jullie relatie? Over al zijn bevindingen kun je lezen op de site van zijn Gottman Institute, maar ons oog viel in dit geval op een tipje dat bijzonder simpel toe te passen is: gooi 's wat vaker een hengeltje naar elkaar uit - en zie en waardeer het als de ander dat doet. 

Dat hengeltje is een beetje een kromme (maar wel de leukste!) vertaling van hun term: to make a bid. We zouden ook kunnen zeggen: doe 's wat vaker een aanbod, en accepteer de aanbiedingen van je partner. Maar dat klinkt toch net alsof we het over de uitverkoop hebben, en laat dat nou juist het tegenovergestelde zijn - we willen graag duurzame, luxe liefde a.u.b. Hoe je het ook noemt: de theorie, en het wetenschappelijke bewijs dat het werkt, blijft hetzelfde. 

Vissen naar connectie

De situatie: je zit 's avonds samen op de bank, beetje televisiekijken, beetje klooien op je telefoon. Je geliefde begint een verhaal over zijn werk, iets met een lastige klant - hij heeft het er al eerder over gehad, maar echt geregistreerd heb je het niet. Dit is het hengeltje, en je hebt nu drie keuzes:

a) Je luistert met een half oor en gooit er af en toe een 'ach nee' of 'hmhmm' doorheen.
b) Je reageert geïrriteerd, je wil tenslotte gewoon even lekker ongestoord The Voice volgen.
c) Je verlegt je aandacht naar het gesprek, luistert en stelt vragen.

Logisch natuurlijk welke optie het meeste rendement geeft voor je relatie, maar hóé belangrijk het is, was ook voor de onderzoeksgroep van Gottman een verrassing. Ze legden verschillende stellen vast terwijl ze over hun relatie en over hun ruzies praatten, en lieten hen zelfs in een met camera's uitgerust appartement logeren. Zo kregen ze een goed beeld van de manier van communiceren. Zes jaar later verdeelden ze de koppels in twee groepen: de masters, die nog altijd samen én gelukkig waren, en de disasters, die ofwel uit elkaar waren, ofwel nog samen, maar dan miserabel.

De gemene deler in alle gevallen: die hengeltjes, en of ze beet hadden bij elkaar, maakte alle verschil. Bij het terugkijken van de video's begon het de onderzoekers te dagen: "Misschien is het niet eens de intimiteit in hun gesprekken die ertoe doet. Misschien maakt het niet eens uit of de stellen het met elkaar eens zijn of niet. Misschien is het belangrijkste op welke manier deze mensen aandacht hebben voor elkaar, ongeacht waar ze over praten of wat ze aan het doen zijn. Simpel gezegd: succesvolle stellen zijn attent. Ze luisteren, en leggen hun telefoon weg als de ander wil kletsen."

Een klein gebaar

Dat betekent niet dat je altijd maar 100 procent aandachtig moet zijn. Soms zit je net even lekker te whatsappen met je voetbalteam en blijf je liever met je hoofd daar bij. Soms heb je gewoon niet de energie om met onverdeelde belangstelling te reageren op een verhaal dat je toch echt al een paar keer hebt gehoord. No sweat, je blijkt zomaar menselijk te zijn. Maar het helpt wel om er bewust van te zijn dat je het niet te vaak laat. Uit de analyses van Gottman en zijn collega's bleek dat de gelukkige paren in 86 procent van de gevallen beten als de ander een hengeltje uitgooide, bij de stellen die het niet redden of geen fijne relatie hadden, was dat maar in 33 procent van de gevallen. 

Het gaat overigens om een veelheid aan kleine gebaren, waarschuwt Gottman. Eén keer per maand groots uitpakken met een date in een sterrenrestaurant zet geen zoden aan de dijk als je in de tussentijd nooit je partner opzoekt voor een plukje love and affection. Het hoeft ook helemaal niet verbaal te zijn. Een kusje geven, iemand helpen iets zwaars te dragen, een blik wisselen op een feestje omdat je hetzelfde binnenpretje hebt: het zijn allemaal prima voorbeelden van bids. En vergeet ze ook niet zelf te maken. Je kunt nog zo leuk reageren als je lief jou aanhaalt, maar die zal toch ook het gevoel willen hebben dat jij hem of haar nodig hebt. Geef ze die kans om jouw behoefte aan affectie te vervullen. 

Als je consequent nalaat hengels uit te gooien of die van je geliefde negeert, ondergraaf je de relatie. De meeste scheidingen en relatiebreuken komen helemaal niet voort uit grote conflicten of affaires, noteert Gottman, maar uit jarenlange opgebouwde frustratie. Elke keer als je partner jouw bid onbeantwoord laat, of negatief reageert, internaliseer je dat, en van al die micro-aggressions wordt je zelf ook bepaald niet liever of toeschietelijker. Rancune en wantrouwen zijn sluipmoordenaars in de liefde.

Kort en goed: wil je je relatie bestendigen? Bijt als er naar je aandacht gehengeld wordt en maak die connectie.

Het hele artikel op de site van het Gottman Institute lees je hier.