Het zalig falen, met Stijn de Vries

'Everything in the world is about sex – except sex. Sex is about Power', zei Oscar Wilde ooit. En zo kan het inderdaad voelen, misschien wel juist als je géén seks hebt. Althans, niet vaak, of niet met een ander. Zeker wanneer je 'het' als volwassene nog nooit hebt gedaan, kunnen mensen je soms aankijken vol verwondering of medelijden. Alsof je van een andere planeet komt. Terwijl een kwart van de jongens van begin 20 maagd is, horen we die verhalen niet of nauwelijks.

Fotograaf, journalist en programmamaker Stijn de Vries (23) brengt daar verandering in. Voor zijn videoserie Jong geleerd, nooit gedaan gaat hij spreekwoordelijk met de billen bloot: "Ik vind het fucking eng om dit te zeggen, maar ik ben nog maagd." Het is een ontboezeming die in zijn omgeving tot de nodige verbazing leidt. 'Hè?! Maar je bent toch homo?', vragen mensen vaak. Een opmerking waar zó veel vooroordelen aan kleven, dat je er bijna een aparte serie over zou kunnen maken. Maar waarom voelt het niet hebben van seks – iets wat vooral leuk en lekker moet zijn – überhaupt als falen?

Zooo, Stijn, ik vind het zó stoer dat je deze serie hebt gemaakt. Ik denk dat veel andere mensen dat niet zouden durven, en dat zegt meteen iets over hoe we als maatschappij naar maagdelijkheid kijken. Ervaar jij dat ook zo?

"Ja, als ik eerlijk ben, vind ik het ook doodeng om dit met de hele wereld te delen. Maar ik voel ook dat het nodig is, want het beeld van maagden – vooral volwassen maagden – is zo krom. We zien allemaal een soort karikatuur van the forty-year-old virgin voor ons, zoals het plaatje misschien ook wel is gecultiveerd door de media. Maar er zijn een heleboel mensen die maagd zijn, om een heleboel redenen. En ze wonen niet allemaal in de kelder van hun moeder."

Heb jij ook weleens met die vooroordelen te maken gehad?

"Zeker! Ik heb het weleens aan iemand verteld, die vervolgens zei: 'O, ik dacht dat jij half Amsterdam al had afgewerkt'. Dat komt omdat mensen het plaatje zien van een jonge man, met veel vrienden en een leuke baan. Die 'ook nog eens' op mannen valt. Tel dat bij elkaar op en mensen gaan er automatisch vanuit dat ik ook een bruisend liefdes- en seksleven heb. Maar dat is niet zo.

Een andere standaardreactie is de vraag 'hoe het komt' dat ik nog maagd ben. Ik denk omdat mensen ervan uitgaan dat het per definitie onvrijwillig is, dat je vanaf een bepaalde leeftijd alleen maagd kan zijn als niemand met je naar bed wil. Maar dat is natuurlijk bullshit. Er bestaat ook niet één antwoord op zo'n vraag. Bij mij heeft het ook met verschillende dingen te maken gehad. Ook met een bepaalde onzekerheid, en toen ik eenmaal dacht dat ik er klaar voor was om te daten en naar Amsterdam verhuisde, kwam corona."

Waar was je onzeker over?

"Op mijn 16e was ik onzeker over het feit dat ik op jongens val. Toen heb ik tijdens oud en nieuw heel veel gedronken en dat bleef thuis niet onopgemerkt. Mijn moeder was woest de volgende dag: 'Waarom doe je dat dan?!'. Ik antwoordde dat ik met mezelf in de knoop zat, en krabbelde direct terug. 'Laat maar', zei ik, maar daar kwam ik niet mee weg. 'Niks ervan, nu zeg je het maar gewoon', zei m'n moeder. Dus heb ik het op dat moment eerlijk verteld, en een jaar later ook aan mijn zussen en mijn vader. Mijn coming out was niet in één keer aan de hele familie, boven een dampend bordje stamppot. Het ging heel geleidelijk. En toen ik 18 was, was ik gevoelsmatig uit de kast voor de hele wereld en ook voor mezelf."

"Je kan denken dat het einde van die zoektocht, of hoe je het ook wil noemen, gepaard gaat met het begin van een nieuw hoofdstuk. Een leven waar je vrij en openlijk gaat daten en verliefd wordt. Maar ik was vooral bezig met mijn nieuwe studie in Utrecht, ik wilde dat goed doen en nieuwe mensen ontmoeten. En ik was ook best onzeker in die tijd, over mijn lichaam en of ik wel aantrekkelijk was. Of ik wel leuk en knap genoeg was. Dus ik was ook nog helemaal niet toe aan seks of een relatie met iemand."

Voelde je je in dat opzicht anders dan andere studenten of vrienden van jouw leeftijd?

"Misschien wel, al kan ik ook niet oordelen over hoe dat er in hun hoofd aan toeging. Maar voor mij was seks niet iets van: hoppa, als ik iemand tegenkom, ga ik meteen met diegene naar bed. Dat kwam niet eens bij me op. Het was ook niet per se iets dat ik wilde afvinken, al is dat voor veel mensen wel zo. Ook omdat we er als maatschappij zo'n ding van maken."

"Ergens heb ik wel af en toe getwijfeld of het niet hoger op mijn prioriteitenlijstje zou moeten staan. Seks wordt ook wel voorgeschoteld als iets fabelachtigs en fenomenaals. 'Afgelopen weekend weer lekker van bil gegaan', hoor je dan op maandagochtend in de collegezaal. In één zucht met: 'Het was weer supergeil en geweldig'."

Van al die verhalen van anderen zou je zomaar onrealistische verwachtingen kunnen krijgen. Ik bedoel, seks kan schittermagisch zijn, ja, maar dat is het lang niet altijd. De eerste keer wordt door veel mensen ook als een beetje klungelig ervaren.

"Nou moet je het niet voor me gaan verpesten, Lizzy. Geintje, maar je hebt wel gelijk: ik heb de lat voor die eerste keer bijna onrealistisch hoog gelegd."

Hoe ziet die er dan uit?

"In de ideale wereld zou het met een bijna-beginnende relatie zijn. Met een jongen die ik heel leuk vind, en die ik goed ken. Het is in mijn bed of in zijn bed. Maar niet in een fietsenhok, op de achterbank of achter een carnavalstent, haha. Het is mooi, zacht en rustig. Niet hoppatee erin. Idealiter is het ook zijn eerste keer. In elkaars armen in slaap vallen. Vioolmuziek. Je kent het wel."

Ben je daarvan teruggekomen na het maken van deze serie?

"Nou, ik ben überhaupt wel wat realistischer nu. En ik kan ook echt wel accepteren dat die eerste keer niet perfect zal zijn, al vind ik míjn eerste keer nog steeds belangrijk. Daarna zal ik misschien makkelijker worden met seks, dat weet ik nog niet. Maar die eerste keer moet met iemand zijn die ik echt leuk vind."

"Ik merk ook wel dat ik steeds nieuwsgieriger word naar wat ik mis, en soms vraag ik me af of het aan mij ligt dat ik nog niemand ben tegengekomen. Zijn mijn eisen te hoog? Maar zoals ik al eerder zei: er zijn duizend redenen waarom mensen geen seks of geen relatie hebben (gehad). In de serie spreek ik ook andere maagden, onder wie een meisje dat vaginisme heeft. Voor iemand anders heeft maagdelijkheid met religie te maken, en bij sommigen is het er gewoon nog niet van gekomen.

Wij willen mensen altijd graag in hokjes plaatsen, om de wereld beter te begrijpen of zo. Dus als je ergens in 'afwijkt', wordt er snel gezocht naar redenen en conclusies. Ben ik een succesvolle jongen die geen seks heeft, dan moet ik wel aseksueel zijn of iets anders. Maar ik ben lang niet de enige die (nog) geen seks heeft gehad, en bij veel maagden is het een optelsom. Je leven is ook niet volmaakter als je wel seks hebt (gehad). Daarin was het maken van deze serie ook wel therapeutisch. Niet alleen omdat het ook weer een soort coming out is, maar vooral omdat het me heeft laten inzien dat maagdelijkheid niet zoveel uitmaakt als wij denken."

En je bent dus niet de enige. Waarom denk je dat jongeren seks steeds langer uitstellen? Dat was ook al voor COVID, toch?

"Klopt, die stijging in gemiddelde leeftijd is al langer bezig, en zal voorlopig nog wel toenemen. Volgens mij blijkt uit onderzoeken van Rutgers dat het te maken heeft met online daten en social media. We worden onzeker van de perfecte plaatjes die we constant krijgen voorgeschoteld. Ik heb het zelf ook als ik naar anderen kijk en hun foto's: o, ik heb geen sixpack, mijn gezicht is niet zo mooi, mijn kaak niet zo breed. Kut, ik zie er niet zo uit."

"En door al die telefoons lijkt het ook steeds moeilijker te worden om gewoon op iemand af te stappen in real life – zeker nu, dan voelt het makkelijker om iemand op veilige afstand te volgen op Insta."

Hoe is dat voor jou? Zeker nu je je maagdelijkheid wereldkundig hebt gemaakt?

"Ik hoor ook bij die Insta-generatie, die beïnvloed is door social media en perfecte plaatjes. De generatie die misschien wel wat voorzichtiger en preutser is geworden daardoor. Daar moeten we elkaar ergens wel een beetje voor proberen te beschermen, dat we ons niet massaal gek laten draaien door al die kiekjes.

En ja, die dating apps… dat is ook een soort social media natuurlijk. Ik sta op het moment niet echt te springen om op Grindr of Tinder te gaan hoor. En het is nu extra spannend dat iemand me zou kunnen herkennen van deze serie. Dat is ook wel even door mijn hoofd gegaan: ik wil niet allerlei mensen aantrekken die me alleen willen ontmoeten 'to show me the ropes' om het zo maar te zeggen. Aan de andere kant kunnen we tegenwoordig allemaal al heel veel over potentiële dates te weten komen, dan hoort deze achtergrondinfo er ook maar bij."

"Toen ik het idee voor deze serie pitchte, vroegen mijn collega's wel of ik het zeker wist. Maar als ik terugdenk aan alle programma's die mij hebben geholpen toen ik nog niet uit de kast was, weet ik precies waarom ik dit maak: al is er maar één iemand die zich minder alleen voelt hierdoor, dan is het al de moeite waard."

Dat zijn er vast en zeker veel meer.

"Ja, alleen al na het posten van de trailer – met trillende handjes – stroomde mijn inbox vol met lieve en ontroerende berichtjes. En tegen al die mensen zou ik willen zeggen: of je nou 20, 30, 40 of 50 bent, so what. Seks zou toch vooral leuk en gezond moeten zijn, dus het laatste wat je moet doen is je er slecht over voelen. Als je er klaar voor bent en het komt op je pad: waarom niet? Maar doe het lekker op je eigen tempo."