Mannen & schoonheid: 'Als puber wilde ik al een neuscorrectie'

In 1991 schreef feminist Naomi Wolf het beroemde boek The Beauty Myth, waarin zij beargumenteerde dat de verpletterende druk om aan een schoonheidsideaal te voldoen, om dun en mooi te zijn, vrouwen ondermijnt. Ze klein houdt in de maatschappij en daarmee de ongelijkheid tussen mannen en vrouwen in stand houdt. Maar volgens kinderarts Cara Natterson is de échte mythe die doorbroken moet worden het feit dat mannen hier geen last van zouden hebben. In tegendeel zelfs, want in haar praktijk ziet ze dat ook jongens vanaf de pubertijd al geconfronteerd worden met een eindeloze stroom aan beelden van perfecte lichamen en andere toonbeelden van mannelijkheid. En daarmee wordt hun onzekerheid gevoed.

Waar zit het onderscheid dan wel? Volgens programmamaker Stijn de Vries is het grote verschil tussen mannen en vrouwen dat mannen niet over hun onzekerheden praten – met elkaar, met hun ouders of anderen. Daardoor blijven ze zelf er onnodig lang mee rondlopen.

Meer mannen onder het mes

Als je denkt dat alleen vrouwen steeds vaker kiezen voor cosmetische ingrepen om van hun uiterlijke onzekerheden af te komen, heb je het ook mis. Sinds 1997 is het aantal mannen dat een cosmetische ingreep laat doen toegenomen met 325 procent. "En hoewel er weinig recente cijfers bekend zijn, hoor ik van de artsen die ik heb gesproken dat het aantal mannen alleen maar toeneemt", vertelt De Vries. Ook hij is onzeker over zijn uiterlijk: "Toen ik 15 jaar was, zocht ik al op hoeveel een neuscorrectie zou kosten."

Inmiddels heeft de 24-jarige zijn neus 'leren accepteren', al is hij er nog steeds onzeker over. "En dat is niet het enige," somt hij op, "ik vind mijn armen te dun, ben onzeker over mijn 'man boobs', mijn buik, mijn terugtrekkende haarlijn.” Maar tot hij het idee voor Mooi, man pitchte bij BNNVARA, sprak hij hier met niemand over. "Doordat ik het er niet met mijn vrienden over had, wist ik niet dat zij ook allemaal onzeker waren over hun uiterlijk. Daarmee houden we het idee in stand dat alleen vrouwen hiermee dealen." Tijdens het draaien ontdekte De Vries nog een aantal andere mythes, bijvoorbeeld dat vooral homoseksuele mannen bezig zijn met hun uiterlijk – en bereid zijn om kleine of grote ingrepen te doen om dit te 'verbeteren'.

Tussen je oren

Beauty is in the eye of the beholder, en die dingen waar we onzeker over zijn, lijken in de praktijk vooral zichtbaar voor onszelf. "Ik kies er met deze serie voor om mijn ziel en zaligheid létterlijk bloot te leggen op het internet, en al mijn onzekerheden op een presenteerblaadje aan te bieden, maar veel anderen reageren verbaasd: jíj́ onzeker over je lijf?! Een heleboel van die flaws zitten vooral tussen onze oren."

Maar daarom moeten we ze niet minder serieus nemen, denkt De Vries. Hij bezocht een psycholoog om te vragen waar de druk op mannen vandaan komt. Dat heeft met ons beeld van mannelijkheid te maken. Haargroei, spieren, je geslacht: ze hebben allemaal een link naar testosteron.

Gelukkig zijn er dingen die je kan doen om je zelfbeeld te verbeteren – ook zonder een bezoekje aan de cosmetisch arts. "Sociale media spelen ook een grote factor in hoe we naar onszelf kijken", weet De Vries uit ervaring. "Vooral jongeren, Gen-Z en millennials zitten veel op Instagram en TikTok, daar zie je de hele dag plaatjes van andere mannen; het is verleidelijk om dan vooral te kijken naar wat je zelf ook zou willen. Biceps, borstspieren, ik weet er alles van. Maar wat de psycholoog mij adviseerde, is om de accounts of mensen waar ik onzeker of ongelukkig van word te ontvolgen." Een andere oefening is iets van jezelf benoemen waar je wel al blij mee bent of in ieder geval tevreden. "Ik moest vervolgens alle redenen benoemen waarom ik blij ben met mijn benen. Omdat ze lang zijn, bijvoorbeeld, maar ook omdat ze me op zoveel mooie plekken hebben gebracht. Dat voelt wat ongemakkelijk eerst, maar het helpt wel om aardiger tegen jezelf te praten." Je kan beter eerst het mentale werk verzetten voor meer zelfacceptatie, legt De Vries uit. "Als je dat niet doet en alles alleen aan de buitenkant probeert op te lossen, blijf je altijd nieuwe dingen zien waar je ontevreden over bent."

Praat erover

Met zijn serie hoopt De Vries vooral een gesprek op gang te brengen. "Zolang je je onzekerheden voor jezelf houdt, voel je je eerder alleen. En je geeft anderen dan ook geen kans om je gerust te stellen of ze te ontkrachten." Dat vond hij een van de meest bijzondere dingen aan de opnames voor Mooi, man, waar allemaal verschillende soorten, maten en types mannen bij elkaar kwamen. "Allemaal waren ze wel ergens onzeker over, maar bijna iedereen zei over elkaar: really, dat was me helemaal niet opgevallen!"

Om erachter te komen in hoeverre een ander, 'beter', uiterlijk hem gelukkiger zou maken, is De Vries twee maanden lang de sportschool in gedoken onder begeleiding van een personal trainer. "Daarbij hoorde ook een dieet", voegt hij eraan toe. "Of ik me nu beter voel over mezelf? Dat wil ik nog niet helemaal weggeven, maar ik kan je wel vertellen dat er weinig is waar ik gelukkiger van word dan van een goede kaasplank."

De eerste aflevering van Mooi, man is hier te zien. Iedere dinsdag komt er een nieuwe aflevering online op het YouTube-kanaal van Spuiten en slikken.