Zoek de sweet spot in jullie agenda – en ander advies voor blijvende vriendschap

'Loop mee in het leven van je vriendin.' Dat antwoordde Joske Kluvers (51) op de vraag die we via Eva's Instagram Story stelden. Namelijk, hoe onderhoud je je vriendschap in een druk bestaan? Daar werd massaal op gereageerd. Jullie deelden tips om vriendschappen weer nieuw leven in te blazen, bijvoorbeeld door efficiënt te plannen maar ook met hele praktische oplossingen. Joske is daar één van. 

"Mijn vriendin Judith en ik kennen elkaar bijna dertig jaar. We hebben samen gestudeerd en allerlei levensfases van elkaar meegemaakt." Joske en Judith zagen elkaar verliefd worden, kregen allebei een partner, kochten een huis, maakten carrière en werden moeder. Maar tussen die mijlpalen door vond ook een verhuizing plaats, waardoor ze bijna 300 kilometer van elkaar verwijderd zijn, met allebei een woning precies aan de andere kant van het land. 

Elkaar blijven zien werd ingewikkeld. Want hoe spreek je af als je er eigenlijk een heel weekend aan kwijt bent en je ook tijd voor jezelf nodig hebt? "We kwamen tot de conclusie dat de vriendschap ons te waardevol is om het maar op z'n beloop te laten. Daarom besloten we de vriendschap meer te integreren in ons dagelijks leven. We begonnen te puzzelen: hoe ziet de wekelijkse routine er bij de ander uit?" 

Joske en Judith kwamen erachter dat ze beiden graag sporten in het weekend. "We deden allebei een vorm van bootcamp, ik in de buurt van Groningen en Judith in de buurt van Den Haag. Als we nu bij elkaar op bezoek komen, gaan we met elkaar mee naar de sportles van de ander. Op die manier hoeven we ons gewilde sportuurtje niet te missen; we draaien mee in elkaars schema." 

Vriendschap in de 'spits van het leven'

"Dat is een hele goede oplossing", reageert socioloog Beate Völker, die jarenlang onderzoek heeft gedaan naar vriendschappen. "Het is een feit dat levens uit elkaar kunnen groeien. Dat betekent niet dat de vriendschap meteen klaar is, maar je staat wel voor een keuze. Wil je dezelfde intensiteit van de vriendschap behouden, dan is er actie nodig. Ik vind de oplossing van Joske en Judith een mooie manier om hun vriendschap, ondanks de barrières, te onderhouden." 

Veranderingen in het leven zijn meestal grillige tijden voor vriendschappen. De bekendste voorbeelden zijn de overgang van studie naar werk, het single leven naar een relatie en eventueel het vormen van een gezin. Völker: "We weten uit onderzoek dat de ontmoetingsfrequentie tussen vrienden het laagst is in de 'spitsuur van het leven'. Dat is de tijd waarin je gesetteld raakt met een relatie, een baan en misschien ook jonge kinderen. Het wordt nog lastiger als vrienden hierin niet gelijk op lopen. Als de een bijvoorbeeld een studentikoos bestaan leidt en de ander een serieus leven. Of als de een een kind krijgt en de ander niet; dan kan het heel lastig zijn om de vriendschap te behouden."

Van een gescheiden naar een gedeelde wereld

Maar wat zijn dan manieren om elkaar te betrekken in een druk bestaan? Meerdere lezers vertelden op Instagram hoe ze dat doen. Zoals twee vriendinnen die altijd samen naar de kapper gaan, want als je toch moet wachten tot de haarverf is ingetrokken kun je dat net zo goed met een vriendin doen. Twee andere vrienden bellen elkaar standaard 's ochtends als ze onderweg zijn naar hun werk. En een mannelijke lezer kocht een seizoenskaart voor NAC met zijn vrienden; 'Het voetbal is niet om aan te gluren, maar in ieder geval zie ik mijn maten één keer in de twee weken'. 

Joske en Judith ervaren nog een ander bijkomend voordeel van hun oplossing. "Vroeger hadden we door onze gezamenlijke studie dezelfde wereld. Grappig genoeg voelt dat ondanks de grote afstand nu weer zo. Want we kennen elkaars routine. We kennen de andere deelnemers in onze sportgroepjes en op social media ben ik gelinkt aan de sportleraar van Judith." 

Volgens Völker is dit inderdaad iets wat een relatie verstevigt. "Of een vriendschap het overleeft is afhankelijk van een paar factoren: hoe intens is de vriendschap, hoe vaak kunnen ze elkaar ontmoeten en in hoeverre zijn ze ingebed in elkaars netwerk? – Vrienden die elkaar al kennen uit hun jeugd zijn over het algemeen beter gehecht." 

Uitmaken of een kans geven? 

Toch betekent het niet dat deze oplossing voor elke vriendschap werkt. Want hoewel veel vriendschappen wel tegen een stootje kunnen, kan het zijn dat je uit elkaar groeit. Iemand die daarover kan meepraten is Chantal (32)*. Zij tipte ons op Instagram om het te accepteren als een vriendschap niet meer werkt. "Ik spreek een van mijn beste vriendinnen bijna niet meer", vertelt ze. "We waren lange tijd close, maar toen mijn dochter werd geboren veranderde er iets." De vriendin van Chantal was al een ervaren moeder en op de een of andere manier creëerde dat juist afstand tussen hen. "Ze begreep de zorgen niet die ik als nieuwe moeder had en gaf ongevraagd advies." Een gesprek erover verzandde in verwijten over wiens schuld de verwaterde vriendschap was. Ondanks dat ze besloten het verleden te laten rusten, bloeide de vriendschap niet meer op. 

Wat kun je doen als de vriendschap uitgedoofd lijkt? 'Als er echt iets heel groots tussen jullie in staat is het verstandig om daarover te praten', zegt Völker, maar ze adviseert ook om voorzichtig te zijn met definitieve uitspraken. "Het is goed om te beseffen dat vriendschappen in golfbewegingen gaan. We denken vaak in termen als 'beste vriendin', 'hartsvriendin' of 'vrienden voor het leven', maar vriendschappen hebben niet continu dezelfde intensiteit. In de ene periode van je leven zul je meer contact hebben met de ene vriend dan met de andere." 

Vijftien 'extra' vrienden

Dat blijkt ook uit de Survey of the Social Networks of the Dutch die al sinds 1991 wordt bijgehouden. Daaruit komen patronen naar voren die aantonen dat een mens gemiddeld drie tot vier intieme vrienden heeft en daaromheen zo'n vijftien 'extra' vrienden. Die kring blijft nooit helemaal hetzelfde. Sommige vriendschappen worden minder intens, soms verdwijnt er iemand of wordt een vriendschap later weer aangehaald.

"Een ergernis kan in de loop van de tijd smelten als sneeuw voor de zon en weer plaatsmaken voor de oorspronkelijke reden voor de vriendschap", vervolgt Völker. "Wat ook uit onderzoek blijkt is dat vrienden jarenlang inactief kunnen zijn om daarna weer op te bloeien. Dat vind ik zo mooi: elkaar loslaten en weer vinden is iets wat alleen vrienden kunnen. Dat zie je veel minder in families of liefdesrelaties. Daarom is het goed om soms vertrouwen te hebben in dat jullie elkaar met de tijd weer zullen vinden." 

*Naam bekend bij de redactie.