Zöe ruilde Alabama in voor New York: 'Hier ben ik vrij om echt mezelf te zijn'

Het is mijn laatste vrijdagavond in New York als ik word voorgesteld aan Zöe – of eigenlijk Barbie. De zuurstokroze blockbuster was die dag in première gegaan en overal in de stad werden Barbie & Ken themed feestjes georganiseerd. Barbie, zoals ik Zöe de hele avond noemde, leek rechtstreeks de speelgoedwinkel uit gelopen met lange blonde pijpenkrullen die langs haar gezicht dansten en een lichtroze velvet jurkje boven haar enkellaarsjes. 

We begaven ons met een paar anderen naar een grote club in Brooklyn, waar Barbie en ik verder aan de praat raakten. Ze vertelde me dat ze 'pas' zes maanden in New York woonde, in het World Trade Center werkte en bedrijven helpt duurzamer te worden. Maar ze is ook kunstenaar en yogadocent. Ik kijk nergens van op, want Zöe is lang niet de enige die er meer dan een carrière op nahoudt in The Big – en vooral expensive – Apple. 

Nieuwe start, nieuwe stad

Waar ze was opgegroeid? In het zuiden: Birmingham, Alabama. Als Nederlander ken ik die staat alleen van nieuwsberichten over ingeperkte zorg voor transgenders en steeds strengere anti-abortuswetgeving. Dus ik vroeg Zöe hoe het was om daar op te groeien. "Niet makkelijk. Ik hou van mijn familie en ze doen hun best om supportive te zijn. Maar ik heb daar zo lang een rol gespeeld en mijn echte identiteit verstopt, dat ik met een schone lei wilde starten. Dus toen ik tien maanden geleden met hormoonbehandelingen begon, besloot ik ook koste wat het kost een baan in New York te vinden."

Fast forward naar zondagmiddag op een terras in Bushwick. Ik heb Zöe net opgehaald bij het atelier tegenover haar huis en we zitten samen op een terras aan een groot glas Budweiser. "Dit is mijn vaste plekje", vertelt Zöe over de picknicktafel op de hoek. En als er vijf minuten later een oude Mercedes langs scheurt met loeiharde reggaeton-muziek door de open ramen: "This is why I love New York."

Traditionele Griekse opvoeding

"Ik ben geboren als oudste zoon van Griekse immigranten", vertelt Zöe opgetogen. "Ze verhuisden naar Alabama om daar een mooi leven op te bouwen voor hun drie kinderen, en zijn een Grieks restaurant begonnen, waar mijn broertje, zusje en ik ook altijd hielpen." Een beetje zoals die film, My big fat Greek wedding, legt ze uit. Lawaaierig, altijd druk, veel verwachtingen en tradities, maar ook erg liefdevol. 

Zöe: "Ondanks dat mijn ouders ons altijd hebben aangemoedigd om groot te dromen en te studeren wat we maar wilden, voelde ik toch altijd de druk om het familiebedrijf over te nemen. Dat hoorde er voor mijn gevoel bij als oudste zoon, en tegelijkertijd wilde ik dolgraag weg uit Alabama."

Studietijd in de kast

En weg ging ze, als student naar Mississippi (of all places), een staat die niet bepaald progressiever is dan haar thuis. "Daar ben heb ik me bij een studentenvereniging aangesloten, waar iedereen werd aangemoedigd om zich op dezelfde manier te kleden, veel te drinken en zich supermannelijk te gedragen." Het wordt eigenlijk verwacht om je als een eenheidsworst te gedragen, herinnert Zöe zich over die periode. "Ik ben er een paar jaar in opgegaan, maar ook toen ik in dat grote studentenhuis woonde, lag er al een plastic tas met vrouwenkleding achter in mijn kast verstopt. Ik verkleedde me op mijn kamer of ging soms stiekem verkleed naar een van de weinige gay bars in de buurt."

Terwijl we aan die picknicktafel zitten, houdt Zöe haar armen voor zich, die moeten een weg voorstellen. "Als die weg mijn leven is, heb ik mijn vrouw-zijn lang willen verbergen door me hypermasculien te gedragen", zegt ze terwijl ze een van haar armen naar links buigt. "Heel veel sporten, mijn haar afscheren. Zo'n studentenvereniging en alle drank, de rituelen en het uitgaan die daarbij komen kijken, waren daar ook een soort uiting van."

Opgesloten door de pandemie

Niet lang na haar studententijd brak COVID uit en verhuisde Zöe, die toen nog John werd genoemd, terug naar haar ouders. Terug naar haar oude kamer, terug naar het restaurant. "Mijn broer en ik droomden ervan om samen een documentaire maken over duurzaamheid – en daarvoor een roadtrip te maken door alle vijftig staten. Daar hadden we wel geld voor nodig, dus de pandemie was niet alleen een mooi moment om mijn ouders te helpen – die de ene week open waren en het volgende moment alleen nog maar take out mochten verzorgen – maar ook om geld te sparen voor alles wat ik erna wilde doen."

Wat ze zich niet realiseerde was hoe zwaar die periode zou zijn. Want niemand in haar familie wist iets van haar gendertwijfels – en ze kon lange tijd ook niet stiekem verkleed naar gay- of drag bars als toevlucht. "Achteraf was dat echt een moeilijke tijd, maar ik heb het misschien ook nodig gehad. Om zo met die muren geconfronteerd te worden. Het zette me wel aan het denken over wat er écht aan de hand was en dat ik in therapie wilde."

De grote roadtrip

Vanuit die beklemmende muren, vertrok Zöe later met haar broertje in de auto op reis, om hun documentaire op te nemen. "Het blijkt dat vrijheid – en dan met name dagen achter elkaar in de auto zitten, terwijl je soms uren door lege vlaktes rijdt zonder ook maar een huis of mens te zien – net zo confronterend kunnen zijn", legt ze uit. "Ik had zo naar dat project verlangd, zo gehoopt me daar ultiem vrij te voelen, iemand met purpose. Maar ik was nog steeds leeg en ongelukkig."

Op dat moment kwam het besef dat er echt iets moest veranderen: "Ik ben daarna eindelijk begonnen met therapie." En door die sessies drong de onvermijdelijke conclusie over haar genderidentiteit zich steeds meer aan haar op, maar het duurde nog even voordat ze haar omgeving durfde mee te nemen in dit proces. "Weet je wat grappig is: op een gegeven moment had ik een date als Zöe, dus ik was gekleed als vrouw, toen mijn ex-vriendin JuJu me een bericht stuurde. 'I miss our sex', schreef ze. En ik voelde meteen dat ik haar moest zien, dus ik vroeg of ik langs mocht komen." Zöe is er in een rechte lijn naartoe gereden. "Daar heb ik – in een jurk en met pruik, en met mijn hart in mijn keel – aangebeld. Toen ze opendeed, zei ze alleen maar: 'Is dit echt?' en daarna meteen: 'Kom binnen'. Die avond hebben we samen rode wijn gedronken en heb ik haar alles verteld. Zij is een enorme steun geweest."

In de maanden erna heeft Zöe eerst haar broertje ingelicht, vervolgens haar zusje en als laatste haar ouders. "Ik geloof dat ze me willen supporten, maar het is lastig voor ze. Ze begrijpen het gewoon niet – en omdat ze nooit iets hebben gemerkt aan mij, denken ze dat er ook nooit iets aan de hand is geweest. Ik denk dat het door 't generatieverschil komt, dat hou ik mezelf in ieder geval voor. We hebben af en toe contact, zo eens per maand, maar dan gaat het vooral over werk en of het hier goed gaat."

Hormoonbehandeling en the big move

In september 2022 kreeg ze groen licht om aan hormoonbehandelingen te beginnen. Haar naam is inmiddels officieel veranderd in Zöe John Touloupis. Zöe betekent 'leven' in het Grieks. "We krijgen allemaal maar een leven, dus mijn naam zie ik als reminder om er alles uit te halen. En John is een eerbetoon aan mijn familie en de naam die zij me hebben gegeven."

Toen ze eenmaal met de behandelingen kon beginnen, is Zöe ook als een gek gaan solliciteren naar banen in New York. Als zichzelf, Zöe, want ze wilde niet ergens beginnen en later nog een keer uit de kast moeten komen. "What you see is what you get, zo sta ik nu in het leven. Toen ik met de auto wegreed uit Alabama, ben ik op Instagram uit de kast gekomen als transgender. Weer mijn hart in m'n keel, maar ik ben straks toch ver weg, dacht ik. Maar ik heb toen toch een bak liefde over me heen gekregen. Zelfs van mensen die ik sinds de lagere school niet meer had gesproken."

Bijna al haar spullen liet ze achter, maar ze had de zekerheid van een baan en wat spaargeld. "En als ik nu in m'n power suit en op hakken in de metro naar werk zit 's ochtends, dan voel ik me toch een partij goed." Het bedrijf waar Zöe werkt is heel supportive; ze heeft een fijne mentor en er worden evenementen georganiseerd die aandacht besteden aan lgbtq-collega's. "Niet alleen met pride, maar die steun en aandacht is er het hele jaar."

Daarnaast is New York een soort volwassen speeltuin. Iedereen werkt hier keihard, maar er is zoveel diversiteit op straat. Dat is nogal een contrast als je uit Alabama komt en je 'de ander' of 'speciaal' voelt. "Hier is de mentaliteit bijna: oké dus, je bent transgender, so what? Get in line. Natuurlijk heb ik dagen waarop ik me bewuster ben van hoe ik me presenteer. Of ik me extra glad scheer of niet. Daar heb ik me trouwens echt op verkeken; ik dacht dat een tattoo laten zetten pijn dat, maar je haar weg laten laseren... that shit hurts like a bitch." Dat maakt het leven over het algemeen een stuk veiliger en aangenamer, al laat de dodelijke steekpartij van O'Shae Sibley een grimmiger beeld zien. "Ik voel me hier vrij om te zijn wie ik ben, of dat nou professional kantoor-Zöe is, vrijdagavond Barbie, kunstenaar in het weekend of in een oud kloffie met een pet."

Hoewel Zöe soms argusogen voelt van andere transgenders, heeft de homo- en lesbische gemeenschap heeft haar met open armen ontvangen. "Zij hebben me heel goed opgevangen, maar ik denk dat veel transvrouwen onderlinge strijd voelen of zich inbeelden dat die er is, als een soort krabbenmand. Sommige mensen zeggen dat het komt omdat ik klein ben – en daarmee makkelijker door kan gaan voor een vrouw straks. Of omdat ik nog niet zover ben qua hormonen en treatments. "Maar over het algemeen is het echt makkelijk om hier vrienden te maken, en ik krijg eerlijke kansen op basis van wat ik kan en wie ik ben. Vanaf deze week mag ik bijvoorbeeld mijn schilderkunst en fotografie tentoonstellen in een bar in Art Bar inThe West Village, hoe cool is dat?! Niet alleen om mijn kunst te laten zien, maar ook omdat die hele expositie een ode is aan mijn metamorfose en wie ik echt ben."

De dag na ons gesprek in Bushwick krijg ik een selfie vanaf hetzelfde terras: "Now it's a new core memory." En dat is New York: op iedere hoek een bijzonder mens, verhaal, potentiële nieuwe vriend en herinnering.

Mocht je toevallig aan die kant van de oceaan zijn deze zomer, Metamorphosis is vanaf 3 augustus te bewonderen bij Art Bar in New York.