Iedereen gelijk geboren? Dream on!

Ik denk dat we het er allemaal over eens zijn dat de beelden uit Afghanistan hartverscheurend zijn. Mensen die in een paar weken tijd alles kwijtraken: hun huis, familie en rechten. Hun toekomst. Zij moeten alles achterlaten en opnieuw beginnen in de hoop op een veilig leven. Dus wat gaat er in hemelsnaam in je om als je die mensen hier niet opwacht met compassie en hulp, maar in plaats daarvan protesteert met racistische leuzen? Deze mensen zijn hetzelfde als jij en ik. Mensen die ook gewoon hun leven leiden en werken, alleen in een ander land. Een land dat hun thuis is, maar waar ze niet meer welkom en veilig zijn. Het lijkt wel alsof wij alleen stilstaan bij wat mensen hier willen halen, en daarmee volledig voorbijgaan aan wat deze mensen te bieden hebben.

In Nederland geloven we graag dat we in een meritocratie leven. Dat we hetgeen we bereiken enkel te danken hebben aan onze eigen verdiensten. En als het je voor de wind gaat, slaap je met die gedachte ook het lekkerste natuurlijk. Maar laten we eerlijk zijn: het is onzin. Alleen al doordat je in Nederland bent geboren, krijg je kansen die je ergens anders niet krijgt. Nederland is misschien niet perfect, maar er zijn weinig plekken op de wereld waar het beter is. Dus dat je wieg hier heeft gestaan, is een mooi lot uit de loterij van het universum.

Zelf ben ik opgegroeid met de naïeve gedachte dat iedereen in Nederland dezelfde kansen krijgt, maar inmiddels weet ik beter. De plek waar je in Nederland wordt geboren, heeft wel degelijk invloed op die kansen. En hoe lang – en moeilijk – de weg wordt naar het bereiken van je dromen en doelen. Omdat je nul invloed hebt op waar je wieg staat, hoef je je niet te verontschuldigen als het toevallig een goede plek is. Waar veel liefde was, en je werd volgepompt met zelfvertrouwen, of misschien zelfs met een zilveren lepel in je mond. Maar het zou wel fijn zijn als mensen zich een beetje bewust zijn van het privilege dat je daarmee krijgt. Privilege, alleen dat woord roept al agressie op, I know. Maar we kunnen daar best wat eerlijker over zijn. Zeker de mensen die hun plek in de maatschappij liever toeschrijven aan eigen verdiensten, dan dat ze toegeven ook gewoon geluk te hebben gehad.

Ik kom niet uit een 'rijk' gezin, maar wel uit een gezin met onvoorwaardelijke liefde. Waar ik altijd werd gestimuleerd het maximale uit mezelf te halen. Dat alleen al heeft me een voorsprong gegeven die veel mensen niet hebben. Combineer dat met een Nederlands paspoort en je kansen in het leven schieten nog verder omhoog. Dit wil niet zeggen dat je niet alsnog hard moet werken om iets te bereiken. Maar de kaarten waarmee je wordt geboren, zeggen wel iets over hoe je aan de wedstrijd begint én over de weerstand die je onderweg tegenkomt. Dus denk liever een keer na over hoe je jouw positie kan gebruiken om de situatie voor anderen te verbeteren. Of open je ogen voor de goede dingen die mensen kunnen brengen.

Zo zijn mensen met een migratieachtergrond vaak hele goede ondernemers. Probeer je maar eens voor te stellen hoeveel doorzettingsvermogen en veerkracht nodig zijn om alles wat je kent achter te laten, en ergens anders helemaal opnieuw te moeten beginnen. Precies dat zijn belangrijke eigenschappen van succesvolle ondernemers. Het is niet voor niks dat 45 procent van de bedrijven in de Fortune 500 zijn gestart door immigranten of hun kinderen. Amazon, Apple, Tesla en Google: het zijn allemaal voorbeelden hiervan.

Er is geen enkel excuus om mensen die uit een verschrikkelijke situatie komen uit te schelden. Om ze te haten zonder dat je hen kent, en ze te veroordelen op basis van niets anders dan een paar leugens die je hebt gevonden in een konijnenhol op internet. Het is ronduit belachelijk dat mensen die zo nodig moeten protesteren, zelfs nog denken: ik neem een biertje mee, gezellig. Ondertussen lijkt het alsof iedereen naarstig op zoek is naar een antwoord of verklaring voor dit gedrag. Waarom we dit willen verklaren is beyond me. Want welke problemen je ook hebt, met dit gedrag ben je volgens mij vooral zélf het probleem.