Dan ga je toch van Twitter?

Het wordt ook weleens het 'afvoerputje' van social media genoemd, maar voor mij is Twitter vooral een plek waar ik veel nieuws vind en discussies volg. De evenementen waar ik niet bij aanwezig kan zijn, kan ik er toch volgen via hashtags, ik lees de meningen van verschillende mensen over onderwerpen die me bezighouden en volg mensen met wie ik het enorm eens ben – of juist niet. Ik heb vrienden gemaakt op Twitter en heb zelfs geïnvesteerd in een bedrijf dat ik er vond. Puur omdat de oprichter over een evenement tweette en aangaf daar met investeerders te willen praten. Ik was niet op dat event maar wél geïnteresseerd, dus we spraken (virtueel) af en de rest is geschiedenis.

Toegegeven: ik kan ook enorm genieten van de 'popcornmomenten' waarbij voor- en tegenstanders, supporters en sceptici zich een aantal dagen enorm druk maken over een bepaald nieuwsbericht of onderwerp, en er flinke discussies ontstaan. Het huidige 'Elon Musk wil Twitter kopen-drama' is daar een uitstekend voorbeeld van.

Dit is de mooie kant van Twitter en ook hoe het (hopelijk) is bedoeld. Maar er is ook een andere kant en die is een stuk minder mooi, inspirerend of entertaining. En terwijl ik wil eigenlijk wil schrijven dat ik ook wel eens een nare ervaring heb gehad op Twitter, maar dat het verder wel meevalt, realiseer ik me dat we op gebied van social media dingen normaal zijn gaan vinden die dat helemaal niet zijn – en dat we dingen accepteren omdat 'het er nou eenmaal bij hoort' die we nergens anders zouden accepteren. Ik heb berichten gekregen die uiteenlopen van onaardig (dom wijf), tot seksistisch (vrouwen moeten niet zeuren, maar achter het aanrecht gaan staan), tot ronduit bedreigend (jij zou gewoon eens verkracht moeten worden). En hoewel dit natuurlijk echt niet normaal is, is de realiteit dat ik me met deze opmerkingen nog in een soort Twitter-hemel bevind, omdat het qua toon en frequentie extreem meevalt met narigheden aan mijn adres, en ik veruit het grootste deel van mijn tijd online op de eerdergenoemde manier beleef.

Maar voor veel mensen, vooral diegenen met een mening – of die nou uitgesproken of afwijkend is, of ze überhaupt een mening delen, vooral op televisie – lijkt social media vaak meer op een met trollen bevolkte hel. Waar bedreigingen, haat, racisme, seksisme en beledigingen aan de orde van de dag zijn. Alleen al in de laatste weken stopte Saskia Noort met haar column voor het AD omdat ze gewoon geen zin meer had in alle haat. Hailey Bieber smeekte de fans van Selena Gomez haar na jaren van pesterijen met rust te laten. Marcel van Roosmalen deed aangifte nadat hij en zijn kinderen online bedreigd werden naar aanleiding van een column. Eerder werd Meghan Markle slachtoffer van een gecoördineerde haatcampagne en Clarice Gargard spande (met succes!) een rechtszaak aan tegen haar online bedreigers. En dan hebben we het nog niet eens over de virologen, die met de dood werden bedreigd omdat mensen het oneens zijn met hun wetenschappelijk onderbouwde mening. De lijst is eindeloos lang.

Met social media stoppen is niet voor iedereen een optie omdat het belangrijke kanalen zijn voor informatie, communicatie, bereik en zichtbaarheid. En zou zo'n noodgreep ook niet de omgekeerde wereld zijn? Want waar we onder het mom van vrijheid van meningsuiting vinden dat iedereen alles moet kunnen zeggen, accepteren we ironisch genoeg wel dat het gevolg daarvan is dat mensen zichzelf censureren, hun online interacties beperken of maar helemaal van social media verdwijnen. Vaak zijn het juist de stemmen die we hiermee het zwijgen opleggen die nodig zijn voor een gebalanceerd debat met verschillende standpunten. Volgens mij doen de online platformen én de overheid veel te weinig om de rechten van deze mensen te beschermen. Waarom accepteren we dat haat een zwijgend effect heeft op mensen? Wat is vrijheid van meningsuiting ons dan echt waard?

Als er echt zou worden opgetreden tegen wat níét mag, zou social media een stuk veiliger en leuker worden voor iedereen. Maar het lost niet alle problemen op, want ook binnen de richtlijnen van wat er gezegd mag en kan worden, blijft er genoeg over waar je als gebruiker niet altijd op zit te wachten. Opmerkingen die alsnog hun tol eisen en je mentale gezondheid misschien zelfs in gevaar brengen. Daarom zijn er bedrijven zoals BlockParty, dat een filter biedt waarmee je als gebruiker zélf bepaalt wat je wel (en vooral ook niet) wil zien op Twitter. Want zolang mensen niets zeggen of doen wat verboden is, zullen ze (terecht) niet gebanned worden van het platform – en kunnen ze blijven zeggen wat ze willen. Hoe onaardig ook. Gelukkig heb je als gebruiker óók de vrijheid om niet alles te willen horen.