Het lot

"Kijk je?", vroeg hij. Ik had geen idee wat hij bedoelde. Ik had die dag veel gezien. De badkamervloer, de binnenkant van mijn toilet en het viergangendiner van de dag ervoor. Oud en nieuw was een groot feest. "De champagne van vandaag is de WC-Eend van morgen", hoorde ik mezelf zeggen – en ik kreeg gelijk. Met mijn toiletbril als hoofdkussen kotste ik de laatste resten van 2022 het Amsterdamse riool in. "Gelukkig nieuwjaar", fluisterde ik bij het doortrekken. Alle keren. Gelukkig nieuwjaar, gelukkig nieuwjaar, gelukkig nieuwjaar. 

"Gelukkig nieuwjaar", zei ik die dag voor het eerst tegen iemand in plaats van een substantie – en vroeg me ondertussen af of dit een goed moment was om het voor de zoveelste keer te hebben over het feit dat er altijd wortel in braaksel zit, terwijl ik vrijwel nooit wortel eet. Ik had me van badkamervloer naar de bank verplaatst, mijn eerste grote prestatie van 2023. "Wat moet ik zien?", vroeg ik, nog steeds een beetje verbaast over zijn telefoontje. Mijn broertje belt bijna nooit. We appen veel en sturen elkaar dagelijks video's van kinderen die tegen glazen deuren lopen. Zijn belletje was zeer ongebruikelijk. 

"Mijn straat heeft die grote Postcodeloterij-prijs gewonnen", zei hij. "Haal je niks in je hoofd, ik speel niet mee." Ik zette de televisie aan en zag de grote verlichtte vrachtwagen met het aantal weg te geven miljoenen in koeienletters op het laad- en losdock. Ik kwam niet verder dan heel hard 'neeeeeeeee' schreeuwen. Daarna schoten we in de lach. Zijn buren werden in één klap multimiljonair. "Tja, die zullen wel verhuizen", zei hij droog. Waar hij kon lachen om de situatie kwam ik met wat-als-scenario's. Wat als hij wel had meegespeeld? Ik fantaseerde mijn studieschuld weg. Nieuwe schoenen en zo'n hele oude Chanel-tas voor mijn verjaardag. Niet meespelen met de Postcodeloterij betekent niet dat je hebt verloren als je buren een geldprijs winnen en jij niet. Het betekent simpelweg dat er voor jou niks verandert. 

Je zou bij een loterij nooit moeten kunnen weten of je gewonnen had als je zou hebben meegedaan. Iets wat bij de Postcodeloterij wel het geval is. De angst voor spijt als verdienmodel: een sterk staaltje manipulatie waar zo'n drie miljoen mensen, onder wie ikzelf, gevoelig voor blijken te zijn. Mijn broertje heeft meer klasse dan ik. "Ik doe niet mee. Dus of die prijs nou in Brabant of hier in de straat valt, het maakt in feite helemaal niks uit", zei hij. "Waarom zou ik me rot voelen over iets wat ik niet heb en wat ik op voorhand ook nooit zou krijgen?" Ik had het antwoord niet. "Misschien word je morgen door de bliksem getroffen, die kans is groter dan dat de Postcodeloterij in jouw straat valt", grapte ik. "Waarschijnlijk wel", lachte hij. 

Zonder dat hij het wist gaf mijn kleine broertje mij het beste voornemen voor 2023. Gewoon een beetje tevreden zijn met wat je wél hebt. Een warme badkamervloer bijvoorbeeld. Gezonde familieleden. Leuke vrienden. Geen oorlog. Het cliché van echte rijkdom en alles wat een leven mooi maakt. Een zorgeloos leven op wat stukjes wortel na. 

"En nu?", vroeg ik. 

"Nu doe ik de gordijnen dicht. Gelukkig nieuwjaar!"