Maak van drukte geen fetisj

'Hoe gaat het?' 'Ja, druk-druk, hè.' Het is met afstand het meest versleten antwoord op de meest gestelde vraag allertijden. Sinds het me opvalt, erger ik me kapot. Wat koketteren we allemaal graag met onze overvolle agenda's. Strafrechtadvocaten zijn koploper op dit gebied en maken graag een fetisj van hun drukke bestaan. Over goed gevulde agenda's wordt evenveel opgeschept als over de zogenaamde voortdurende stroom aan vrijspraken.

De dagelijkse ratrace wordt met groot genoegen gedeeld op alle sociale media. 'Vandaag drie politierechter-zittingen en twee gevangenisbezoeken door het hele land'. Vaak geïllustreerd met een vermoeide emoticon en een foto van een coffee to go, #lawyerlife. Favoriet na etenstijd is een foto van een grote berg papier. Ja, duizenden pagina's lezen in de avonduren hoort erbij, in mijn beroepsgroep wordt overwerk gepropageerd en werkvrije weekenden zijn eerder uitzondering dan regel. Naast opscheppen over drukte, doen we niets liever dan klagen over dezelfde drukte. Om met Brigitte Kaandorp te spreken: wij hebben zo'n zwaar leven.

Aan dit aanstelgedrag maak ik me ook schuldig. Alle-ballen-in-de-lucht-houden maakt deel uit van mijn identiteit. Op zondagavond krijg ik het Spaans benauwd als ik naar m'n agenda kijk: iedere werkdag afgetopt met een sociale verplichting. Wanneer ik op vrijdagmiddag tegen alle verwachting de weekfinish haal, komt een dopamineshot vrij. Dat heb ik toch maar geflikt! High van die adrenaline, leer ik m'n lesje niet. Nee zeggen tegen het zoveelste etentje, ho maar: Kampioen inplannen, behalve als het om rust gaat.

Drukte is een verslavend statussymbool. De notoire overwerker heeft meer aanzien op kantoor dan die collega die wél ontbijt en klokslag 17.30 uur naar huis gaat. De prijs is hoog: zo'n 36 procent van de Nederlanders voelt zich ten minste één dag per week opgejaagd. Ruim de helft vindt zijn of haar leven weleens 'te druk' en zo'n 39 procent voelt zich thuis of op werk wel eens tekortschieten. We mailen twee uur per dag en de grens tussen werk en privé is volledig vervaagd. Ook lijken we nog steeds massaal aan 'FOMO' te lijden, dus die sociale agenda moet ook volledig worden volgeplempt. Ieder ander moment verdwijnt in onze telefoon. Met wilskracht gaan we dom door op een lege batterij en burn-outs liggen op de loer.

Dat is stokoud nieuws anno 2023, zou je zeggen. Met de schadelijkheid van overvolle agenda’s en het fenomeen burn-out zijn we toch allang bekend? Het blijft daarom gek dat een legere agenda nooit op een van onze vele to do-lijstjes is gekomen. Wel nee, efficiënt time-managen is het nieuwe zwart. Ieder minuutje van de dag wordt minutieus ingepland. Mijn e-mailprogramma dringt een algoritme op om m'n dag effectiever in te delen. Dossiers lezen, e-mails beantwoorden én speciale focustijd. Outlook heeft overal aan gedacht.  Onze vrije tijd is even strak ingedeeld. Als sluitstuk op deze helse planning, schrijven we in onze journal drie  dingen op waar we dankbaar voor zijn. In onze overvolle agenda hebben we ons vijf(!) minuten gegeven om in het hier en nu te zijn. 

Waar zijn we toch mee bezig?

Productiviteit is een hardnekkige verslaving. Door onszelf zo druk mogelijk te houden en iedere minuut vol te stouwen, creëren we eigenwaarde op een ongezonde manier. Zo multitasken we ons uitgeput naar de afgrond. Aanhoudende drukte blijft schadelijk, ook met een prachtige productiviteitsplanner. Druk-zijn wordt onterecht geprezen. Niet de overwerkers, maar de FOMO-loze nee-zeggers verdienen onze bewondering. Daarom neem ik me voor om nooit meer dat stomme antwoord op die versleten vraag te geven. Ik vereenzelvig mezelf niet langer met mijn agenda.